Akuzasaun prokuradórProkuradór akuza katak maisumenus, iha tinan 2015, lezada ba asiste televizaun iha arguidu nia uma. Iha ne’ebá arguidu bolu no bosok tiha lezada atu tau ai-moruk ba lezada nia fuuk halo naruuk, nune’e arguidu lori lezada ba iha arguidu nia kintál-laran iha lutu-hun. Maibé depois arguidu hasai lezada nia kalsa, nahe faru ida iha rai, buti lezada nia ibun no halo relasaun seksuál ho lezada. Arguidu ameasa lezada atu la bele fó hatene ba ema seluk. Aktu ne’e, halo lezada sofre ran sai barak no halo lezada la’o ladiak.
Iha kalan tuir mai kedas, lezada atu ba asiste tan televizaun iha arguidu nia uma, maibé arguidu hein ona lezada iha dalan no dada lezada ba kintál-laran. Arguidu nahe karón ida no hatoba lezada iha karón leten no halo relasaun seksuál ho lezada.
Iha kalan ba dala tolu no dala haat, arguidu aproveita nafatin kalan bainhira lezada atu ba hare televizaun iha arguidu nia uma, no aproveita mós arguidu nia feen laiha uma, arguidu bolu lezada no halo relasaun seksuál ho lezada. Depoisde halo relasaun hotu, arguidu haruka lezada ba asiste televizaun iha arguidu nia uma.
Depoisde ne’e, iha 04 Dezembru 2015, maizumenus tuku 11:00 kalan lezada asiste hela televizaun no arguidu nia-feen toba hela iha sala ne’e. Arguidu nia-feen hare (la moos), maibé nia hare hanesan arguidu ko’us lezada tama ba iha kuartu-laran no halo relasaun seksuál ho lezada. Maibé arguidu nia-feen la brani husu tuir tanba nia tauk arguidu sei komete krime ba nia tanba antes ne’e arguidu sempre komete ona krime hasoru nia-feen.
Maisumenus iha 16 Dezembru 2015, bainhira arguidu la iha uma, arguidu nia-feen foin husu ba lezada kona-ba akontesementu relasiona ho arguidu nia-feen diskonfia arguidu ko’us lezada ba kuartu–laran. Iha momentu ne’ebá lezada hatan ba arguidu nia-feen katak arguidu ko’us nia ba kuartu-laran no haruka lezada kolu kalsa hodi halo relasaun seksuál. Kazu ne’e foin relata ba polisia bainhira arguidu komete violénsia doméstika hasoru nia-feen iha 19 Dezembru 2015. Iha momentu ne’ebá arguidu nia feen aliende hato’o keixa iha polísia ba kazu violénsia doméstika, arguidu nia-feen aproveita hato’o mós keixa ba kazu violasaun seksuál hasoru lezada.
Prokuradór akuza, arguidu kontra artigu 177(1) KP kona-ba abuzu seksuál ba menór ho moldura penál hosi tinan 5 to’o 20 prizaun, konjuga ho artigu 41 KP kona-ba krime kontinuadu.
Produsaun ba prova sira Iha prosesu julgamentu, arguidu nega ba faktu sira ne’ebé prokuradór akuza hasoru nia no deklara katak nia la halo relasaun seksuál ho lezada. Arguidu rekoñese katak nia kaer no buti lezada nia hirus-matan no mós kaer lezada nia vajina. Arguidu mós deklara katak kazu ne’e sira rezolve ona tuir lisan Timor nian no arguidu entrega osan US$1,250.00 ba lezada no família.
Enkuantu, lezada kontinua reforsa akuzasaun prokuradór nian maibé deklara katak relasaun seksuál akontese tuir loloos dalaualu. Lezada hatutan katak akontesimentu segundu to’o dalawalu ne’e laiha ameasa no lezada rasik mak hakarak ba asiste televizaun iha arguidu nia uma. Aleinde ne’e lezada mós konfirma ho deklarasaun arguidu nian katak kazu ne’e sira rezolve ona tuir lisan Timor nian no arguidu entrega duni osan US$1,250.00 ba lezada nia família.
Testemuña JdR nu’udar arguidu nia feen depoimenta katak nia la hare ho matan relasaun seksuál ne’e, maibé testemuña deskobre kazu ne’e bainhira nia deskonfia iha kalan ida arguidu hanesan ko’us lezada ba kuarta no nia husu tuir lezada mak lezada konta sai ba nia katak arguidu halo relasaun seksuál ho nia. Hafoin ida-ne’e, tanba arguidu mós komete krime violénsia doméstika hasoru testemuña nune’e, ba halo keixa ba kazu violénsia domestika no kazu abuzu seksuál ba lezada. Depois testemuña lori lezada ba iha ospitál no rezultadu médiku relata halo ezaminasaun mediku no relata katak iha sinal kona-ba relasaun seksual ne’ebé akontese ona ba lezada.
Alegasun finál Prokuradór konsidera katak arguidu komete duni krime hasoru lezada. Tanba ne’e, bazeia ba lezada nia deklarasaun no relatóriu médiku, prokuradór husu ba tribunál atu kondena arguidu ho pena prizaun tinan neen.
Iha parte seluk, defeza konsidera arguidu la halo relasaun seksuál ho lezada, apenas kaer no buti hirus-matan no kaer lezada nia vajina. Tanba ne’e, defeza konsidera arguidu ninia hahalok la prenxe rekezitu sira hosi krime abuzu seksuál ba menór. Bazeia ba konsiderasaun ne’e, defeza husu ba tribunál atu aplika pena ne’ebé justu no adekuadu ba arguidu.
Desizaun Depoisde avalia faktu sira ne’ebé prodús durante julgamentu, tribunál konklui katak arguidu provadu komete duni relasaun seksuál ho lezada hamutuk dalawalu. Tribunál la hetan prova katak arguidu uja forsa no ameasa hasoru lezada durante komete relasaun seksual ne’e, tanba tribunál bazeia ba deklarasaun lezada nian katak arguidu la uza forsa no ameasa. Tribunál mós avalia faktu sira kona-ba lezada kontinua ba asiste televizaun iha kalan tutuir-malu depoisde akontesementu ne’e. Maibé tanba lezada sei ho idade menor (tinan 12), nune’e tribunál konklui prosesu ne’e no kondena arguidu ho pena prizaun tinan 18.
Note: Atu asesu ba sumariu kazu sira seluk favor bele vizita link ida-ne’e: http://jsmp.tl/wp-content/uploads/SumariuKazuTribunalSUAI_TETUM-1.pdf ka vizita web JSMP iha : www.jsmp.tl atu hetan informasaun sira seluk iha tribunál sira seluk.
No comments:
Post a Comment