31 August 2010

JSMP: Tribunál Distritál Díli halo julgamentu ba kazu tentativa violasaun seksual

Tribunál Distritál Díli halo julgamentu ba kazu tentativa violasaun seksual

Agostu 2010

Iha loron 25 fulan Agostu tinan 2010, Tribunál Distritál Díli halo julgamentu ba kazu tentativa violasaun seksual ho nu Prosesu. 144/TDD/2010. Arguidu ba kazu ne’e ho inisial JC komete krimi tentativa violasaun seksual hasoru lezada “MM“ ne’ebé lokalizadu iha areia Komoro Kampung Merdeka, Dili Timor Leste.

Prosesu julgamentu ne’e dirije husi juiz koletivu Dra. Maria Leonor Botelho (Juiz Internasional), Dra. Jacinta Correia da Costa, no Dr. Guilhermino da Silva, parte Ministériu Públiku reprezenta husi Dr. Hipólito Exposto Martins, no husi parte Defeza akompaña husi Dr. Marcelo Tolnos Defensor Públiku Internasional,  no Ofisial Justisa,  Sr. Julio Martins.

Direitór Ezekutivu JSMP Luis de Oliveira Sampaio, haktuir katak, prosesu julgamentu ne’ebé Tribunál Distritál Díli hala’o ne’e hatudu komitmentu autór tribunál hodi hala’o sira nia kna’ar no hanesan mos pasu pozitivu ba prosesu judisial iha tribunál. Liu tan nia hatutan katak maske, tribunál iha feriadu judisiariu maibe autór judisiariu sira nafatin kumpri sira nia orariu julgamentu ne’ebé ajendadu tiha ona hodi bele halo julgamentu. Realidade ne’e manifesta komitmentu  instituisaun judisiariu sira atu kaer metin sira nia responsabilidade institusional atu hari justisa no hametin Estadu de Direitu.

Kronolojia kazu

Iha 24  Fevereiru  2010, mais ou menus oras tuku 07. 00 dader lezada ho nia oan ne’ebé ho idade tinan hat ba vizita iha uma Sasin “WC”. Objetivu husi vijita ne’e atu halo konsulta ho sasin konaba nia kazu ne’ebé prosesu hela iha tribunal. Iha momentu neba antes hasoru malu ho sasin WC, derepente arguidu sai husi uma laran mai lori lezada tama ba iha kuartu laran tenta hodi prátika violasaun seksual, maibe la atinji nia objetivu tambá sasin maka tenta hodi tahan ka  salva vitima husi risku problema ida ne’e.

Refere ba faktus hirak ne’e, parte Ministériu Públiku aprezenta ba tribunál no akuza arguidu JC ho krime tentativa violasaun seksual ho artigu 23, 24, no 172 Kódigu Penál Timor Leste.

Relasiona ho prosesu julgamentu ne’ebé lao daudaun  iha julgamentu laran hutudu katak, iha faktus ne’ebé komprova duni katak arguidu halo tentativa violasaun seksual.

Depois de rona tiha depoimentu husi testemuña imediatamente rona kedas alegasaun final husi parte Ministériu Públiku.  Tuir Ministériu Públiku ninia konkluzaun katak, iha 24 de Fevereiru nune’e duni lezada ba vizita iha uma sasin WC no iha tempu ne’e arguidu tenta prátika aktu violasaun seksual hasoru lezada.

Iha oportunidade ne’e parte defeza mos hato’o ninia razaun ba tribunál hodi altera artigu ne’ebé Ministériu Públiku akuza ba arguidu.  Tuir pozisaun defeza katak bazeia faktu ne’ebé produz iha julgamentu nia prefere atu refere ba artigu 171 Kódigu Penál Timor Leste. Tamb tuir advogadu arguidu nian katak, hahalok arguidu ne’e priense rekejitus iha artigu 171 Kódigu Penál. Ho razaun sira ne’e, defeza husu ba tribunál atu altera artigu ne’ebé mensiona iha leten, tanbá maske arguidu iha duni intensaun ba aktu violasaun seksual maibe to’o ikus nia intensaun ne’e la realiza. 

Bazeia ba observasaun JSMP katak, tentativa violasaun seksual ba lezada ne’ebé la iha forsa hodi reziste hasoru hahalok ne’ebé nudar aktu kriminal. Tanbá ne’e tuir JSMP katak, kazu ne’e konsidera hanesan krime ne’ebé planeadu ona  ho, nune’e JSMP hakarak rekere ba tribunál kompetente hodi hare faktus ka evidensias ne’ebé produs iha julgamentu laran, nune’e bele hamonu desizaun ne’ebe justu no adekuadu ho atitude arguidu nian. Prosesu leitura da akordaun ba kazu refere tribunál  sei lee iha horas 09. 00 dader loron  08  Setembru 2010. 

1 comment:

ETLJ said...

All hail JSMP!