25 June 2018

JSMP: Sumáriu Kazu Tribunál Distritál Baucau Edisaun Abril 2018

East Timor Court Reports East Timor Law & Justice Bulletin Warren Leslie Wright
Sumáriu Kazu Tribunál Distritál Baucau Edisaun Abril  2018 Deskripsaun sumáriu ba desizaun kazu sira ne’ebé JSMP monitoriza:


1. Krime ofensa ba integridade fízika simples ho natureza violénsia doméstika 

Nú. Prosesu                             : 0082/17. CBCV

Kompozisaun Tribunál : Singulár

Juis : Dr. Jose Quintão

Prokuradór : Dr. Gustavo Agostu M da Silva

Defeza : Dr. Sidonio M. Sarmento

Tipu pena : Pena multa

Iha 2 Abril 2018, Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu leitura sentensa ba krime ofensa ba integridade fizika simples ho natureza violénsia doméstika ne’ebé envolve arguidu MMB hasoru nia feen, iha Distritu Baucau.

Akuzasaun Prokuradór
Prokuradór akuza katak iha 22 Novembru 2017, iha tuku 16.30 lokraik, arguidu foti ai-sanak  baku dala 2 iha lezada nia liman sikun, baku dala 1 iha lezada nia-ain tuur no rezulta lezada sofre moras no bubu iha lezada nia liman sikun no ain-tuur.



Prokuradór akuza arguidu kontra artigu 145 Kódigu Penál (KP) kona-ba krime ofensa ba integridade fizika simples ho nia moldura penal too tinan 3 ka multa no konjuga ho artigu 2, 3, 35 no artigu 36 Lei Kontra Violénsia Domestika (LKVD).

Produsaun ba prova

Durante julgamentu arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arguidu deklara katak arrepende ona nia hahalok no diak malu ona ho lezada. Arguidu mós deklara katak sei la komete tan krime hasoru lezada iha futuru. Arguidu nu’udar negosiante ki’ik ho rendimentu kada fulan US$115.00 hodi sustenta ba familia. Iha parte seluk lezada konfirma faktus sira iha akuzasaun, lezada mós deklara katak akontese to’o agora arguidu la baku ona lezada.



Alegasaun finál

Prokuradór konsidera arguidu provadu komete krime hasoru lezada bazeia ba konfisaun arguidu nian no deklarasaaun hosi lezada. Tanba ne’e husu ba Tribunál atu kondena arguidu tuir konviksaun tribunál nian.



Iha parte seluk defeza haktuir katak arguidu konfesa, arrepende ona nia hahalok, foin primeira-vez komete krime, diak malu ona ho lezada no promete sei la komete tan krime hanesan hasoru lezada iha futuru. Tanba ne’e husu ba tribunál fó pena ne’ebé kmaan ba arguidu.



Desizaun

Tribunál konklui prosesu ne’e no kondena arguidu ho pena multa US$22.50 ne’ebé sei selu 0.50 sentavus kada loron durante loron 45. Tribunál mós fiksa pena alternativa durante loron 30 prizaun, wainhira arguidu la kumpri pena multa refere.



2.      Krime ofensa ba integridade fizíka simples ho natureza violénsia doméstika

Nú. Prosesu                             : 0041/17. MNMNT

Kompozisaun Tribunál            : Singulár

Juis                                          : Dr. Jose Quintão

Prokuradór                              : Dra. Ivonia Maria Guterres

Defeza                                     : Dr. Sidonio M. Sarmento

Tipu pena                                : Pena multa



Iha 3 Abril 2018, Tribunál Distritál Baucau, prezide julgamentu leitura sentensa ba krime ofensa ba integridade fizíka simples ho natureza violénsia doméstika ne’ebé envolve arguidu AS   hasoru nia feen, iha Distritu Manatuto.



Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak iha 6 Agostu 2017, iha tuku 14.00 lokraik, arguidu basa dala 1 iha lezada nia hasan parte loos no rezulta lezada sofre bubu no moras iha lezada nia hasan.



Prokuradór akuza arguidu kontra artigu 145 Kódigu Penál kona-ba ofensa ba integridade fízika simples ho moldura penal too tinan 3 ka multa konjuga ho artigu 2, 3 no 35 LKVD.



Produsaun ba prova

Durante julgamentu arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arguidu deklara katak arrepende ona nia hahalok no kazu ne’e rezolve ona tuir kultura Timor nian no arguidu fó tais ida ba lezada no promete sei la komete tan krime hanesan hasoru lezada iha futuru. Arguidu servisu iha loja ho rendimentu kada fulan US$115.00. Iha parte seluk lezada konfirma faktus hotu iha akuzasaun, lezada mós deklara katak diak malu ona ho arguidu.



Alegasaun finál

Prokuradór konsidera arguidu provadu komete krime hasoru lezada bazeia ba konfisaun arguidu nian no deklarasaun hosi lezada. Tanba ne’e husu ba tribunál aplika pena prizaun fulan 3  suspende ba tinan 1.



Iha parte seluk defeza haktuir katak arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arrepende ona nia hahalok, diak malu ona ho lezada no promete sei la komete tan krime hanesan hasoru lezada iha futuru. Tanba ne’e husu ba Tribunál fó pena ne’ebé la limite arguidu nia liberdade.



Desizaun

Tribunál konklui prosesu ne’e no kondena arguidu ho pena multa US$15.00 ne’ebé sei selu 0.50 sentavus kada loron durante loron 30. Tribunál mós fiksa pena alternativa durante loron 20 prizaun, wainhira arguidu la kumpri pena multa refere. 



3.      Krime ofensa ba integridade fízika simples ho natureza violénsia doméstika

Nú. Prosesu                             : 0007/17. PDBAU

Kompozisaun Tribunál            : Singulár

Juis                                          : Dr. Jose Escurial

Prokuradór                              : Dra. Ivonia M. Guterres

Defeza                                     : Dr. Jose M. Guterres

Tipu pena                                : Pena prizaun fulan 3 suspende ba tinan 1



Iha 4 Abril 2018, Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu leitura sentensa ba krime ofensa ba integridade fizika simples ho natureza violénsia doméstika ne’ebé envolve arguidu LM hasoru nia feen, iha Distritu Baucau.



Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak iha 14 Outobru 2017, iha tuku 22.00 kalan, arguidu tuku dala 1 iha lezada nia kabaas no tuku dala 1 iha lezada nia hirus matan no rezulta lezada sofre moras no bubu iha lezada nia kabaas no hirus-matan.



Prokuradór akuza arguidu kontra artigu 145 KP kona-ba krime ofensa ba integridade fizika simples ho nia moldura penal too tinan 3 ka multa no konjuga ho artigu 2, 3, 35 no artigu 36 LKVD.



Produsaun ba prova

Arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arguidu mós deklara katak arrepende ona nia hahalok, diak malu ona ho lezada no promete sei la komete tan krime hanesan hasoru lezada iha futuru. Iha parte seluk lezada kontinua konfirma faktus hotu iha akuzasaun, maibé lezada mós deklara katak depoisde akontesementu ne’e arguidu la baku ona lezada.



Alegasaun finál

Prokuradór mantein akuzasaun tanba konsidera arguidu provadu komete krime hasoru lezada bazeia ba konfisaun arguidu nian no deklarasaun hosi lezada. Atu evita no prevene arguidu la komete tan krime hanesan iha futuru, husu ba tribunál aplika pena prizaun fulan 3 suspende ba tinan 1.



Iha parte seluk defeza haktuir katak arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arrepende ona nia hahalok, diak malu ona ho lezada no promete sei la komete tan krime hanesan hasoru lezada iha futuru. Tanba ne’e husu ba Tribunál fo pena ne’ebé adekuadu ba arguidu.



Desizaun

Depoisde avalia faktus provadu sira ne’ebé produs durante julgamentu, tribunál konklui prosesu ne’e no kondena arguidu ho pena prizaun  fulan  3 suspende ba tinan 1.



4.      Krime ofensa ba integridade fízika simples ho natureza violénsia doméstika 

Nú. Prosesu                             : 0067/17. BCBCV

Kompozisaun Tribunál            : Singulár

Juis                                          : Dr. Jose Escurial

Prokuradór                              : Dr. Luis H. Rangel da Cruz

Defeza                                     : Dr. Jose M.  Guterres

Tipu pena                                : Pena prizaun fulan 3 suspende ba tinan 1



Iha 4 Abril 2018, Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu leitura sentensa ba krime ofensa ba integridade fízika simples ho natureza violénsia doméstika ne’ebé envolve arguidu AF hasoru nia feen, iha Distritu Baucau.



Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak iha 16 Outubru 2017, iha tuku 08.00 dadeer, arguidu kaer lezada nia fuuk no riba lezada ba rai no lezada nia oin kona iha fatuk no rezulta lezada sofre kanek no ran iha lezada nia oin.



Produsaun ba prova

Durante julgamentu, arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, no deklara katak foin primeira-vez mai hatan iha tribunál, arrepende ona nia hahalok no diak malu ona ho lezada. Iha parte seluk lezada kontinua konfirma faktus hotu iha akuzasaun, no deklara katak diak malu ona ho arguidu.



Alegasaun finál

Prokuradór haktuir katak bazeia ba konfisaun arguidu no deklarasaun lezada nian hatudu katak arguidu provadu komete krime hasoru lezada. Tanba ne’e mantein nia akuzasaun hasoru arguidu no husu ba tribunál atu kondena arguidu tuir konviksaun tribunál nian.



Iha parte seluk defeza haktuir katak arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arrepende ona nia hahalok, foin primeira-vez mai hatan iha tribunál no diak malu ona ho lezada. Tanba ne’e husu ba Tribunál atu aplika pena ne’ebé justu ba arguidu.



Desizaun

Depoisde avalia faktus hotu ne’ebé produz durante julgamentu, tribunál konklui prosesu ne’e no kondena arguidu ho pena prizaun fulan 3 supende ba tinan 1.



5.      Krime omisídiu simples 

Nú. Prosesu                             : 0017/17. BCSIC

Kompozisaun Tribunál            : Kolektivu

Juis                                          : Dr. Hugo da Cruz Pui

                                                : Dr. Antonio Fonseca

                                                : Dr. Jose Quintão

Prokuradór                              : Dr. Gustavo Agostu M. da Silva

Defeza                                     : Dr. Grigorio de Lima no Dr. Jose M. Guterres

Tipu pena                                : Pena prizaun tinan 13 ba arguidu OF, pena prizaun tinan 10 ba

  arguidu AF, pena prizaun tinan 9 ba arguidu AF no absolve arguidu JF



Iha 4 Abril 2018, Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu leitura akordaun ba krime  omisídiu simples ne’ebé envolve arguidu Olivio Freitas, Jose Freitas, Antonio Freitas no Angelo Freitas, hasoru lezadu Martinho Soares Costa Belo, iha Suku Buibau, Sub-distritu Baucau Vila, Distritu Baucau.



Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak iha 3 Abril 2017, iha tuku 15.00 lokraik, arguidu Antonio Freitas selebara serimonia kultural iha nia uma. Tanba ne’e iha tuku 15.00 lokraik arguidu bolu lezadu ho nia aman atu ba arguidu nia uma hodi ajuda sira oho animal no tunu  bibi. Depoisde tunu bibi, iha kalan ne’e lezadu hemu tua hamutuk ho arguidu sira Lakleur lezadu diskute malu ho arguidu Antonio Freitas no Olivio Freitas. Nune’e arguidu Jose Freitas foti ai-sunu baku dala 1 lezadu nia matan fukun parte loos no rezulta  kanek no ran sai barak. Lezadu nia aman (Egas Freitas) tenta atu sori netik, maibé arguidu Jose Freitas duni tiha lezadu nia aman. Enkuantu arguidu Angelo Freitas kaer tudik foti sae no arguidu Olivio Freitas hadau tudik husi Angelo Freitas hodi sona iha lezadu nia kabun parte husar no rezulta lezadu nia te-oan sai. Hafoin ida-ne’e aguidu Jose Freitas hamate eletrisidade uma nian no foti kadeira masa baku dala 2 ba lezadu ne’ebé toba hela iha rai. Hafoin arguidu sira halai hosi fatin akontesementu ne’e.



Prokuradór akuza arguidu sira kontra artigu 138 Kódigu Penál kona-ba krime omisídiu simples ho moldura penal tinan 8 too 20.



Produsaun ba prova

Arguidu Olivio Freitas deklara katak iha akontesementu ne’e nia tu’ur deit iha odamatan hodi hare família sira halo servisu ba serimonia kultural (sau batar) ne’e, tanba foin opera hotu. Depoisde han hotu lezadu komesa siak, hakilar no tolok no sadik-malu katak “hamrik mai ita ida- idak hasoru malu!” Maibé arguidu dehan ba lezadu katak lalika halo barullu. Hafoin lezadu foti kadeira masa fai ba arguidu nia kotuk laran, no sira nain-rua konsege baku malu. Arguidu hatutan katak lakleur ema balun baku rahun tiha kontador eletrisidade nian no ahi mós mate hotu. Arguidu halai ba arguidu nia feton nia uma, maibé lezadu ba-tuir no tebe dala 2 iha  arguidu nia kabun ne’ebé foin opera no rezulta arguidu monu ba rai. Arguidu tenta atu hamrik, maibé lezadu kontinua tebe dala 1 iha arguidu nia ain parte karuk. Lezadu halai tiha ba estrada ninin no arguidu ba tuur iha uma bo’ot, lakleur lezadu fila fali mai hodi husu arguidu iha ne’ebé, nune’e arguidu mós tauk foti tudik modo nian iha meja leten hodi sona lezadu nia kabun iha parte husar nian. Depoisde sona tiha lezadu arguidu ba aprezentaan kedas iha Polisia  Eskuadra  Baucau.



Arguidu Jose Freitas deklara katak nia la partisipa iha serimonia kultural ne’e. Wainhira arguidu rona kalen tarutu mak arguidu halai ba hare. Arguidu atu hafahe arguidu Angelo Freitas ho lezadu nia aman (Egas Freitas) ne’ebé baku malu hela, maibé forsa la to’o, no lezadu nia aman duni arguidu to’o iha arguidu nia uma. Arguidu mós deklara katak lezadu nia inan halai tuir to’o ih nia uma no  dehan katak lezadu (Martinho Soares Costa Belo) ema oho ona.



Arguidu Antonio Freitas deklara katak serimonia kultural ne’e iha ninia uma. Iha momentu ne’ebá arguidu iha hela uma adat laran  no rona lezadu tolok  ho lian maka’as. Arguidu tun hosi uma adat laran, no dehan ba lezadu atu labele tolok. Lezadu la simu no buti arguidu nia kakorok no riba arguidu ba rai. Hafoin arguidu hamrik ba tuur fali iha kulu okos no la kleur lezadu nia aman fó hatene katak arguidu Olivio Freitas oho tiha ona Martinho S. Costa Bele Tanba ne’e mak arguidu tauk halai hotu ba polisia tanba serimonia kultural ne’e hala’o iha nia-uma no nia- oan mak oho lezadau ne’e.



Arguidu Angelo Freitas deklara katak Antonio Freitas mak konvida arguidu tuir serimonia ne’e. Depoisde tunu tiha bibi hotu arguidu tuur iha kulu okos no sira hemu tua hamutuk iha uma laran ho Antonio Freitas, Olivio Freitas, Eugenio Freitas inklui lezadu. Derepente  lezadu halai sai hosi uma  laran hakilar no foti sae tudik. Tanba ne’e mak arguidu hamrik husu no foti tiha tudik refere hosi lezadu nia liman.  Derepente arguidu Olivio Freitas hosi arguidu nia kotuk foti fali tudik ne’ebé arguidu kaer, no depois arguidu fila tiha ba uma. Wainhira polisia ba bolu arguidu mak, arguidu foin hatene katak lezadu mate tiha ona.



Testemuña Egas Freitas nu’udar lezadu nia aman depoimenta katak iha 7 Abril 2017, arguidu Antonio Freitas mak konvida nia ho lezadu atu tuir serimonia kultural iha Antonio Freitas nia uma, no testemuña rasik ho lezadu mak ba hodi tunu bibi. Depoisde tunu tiha bibi testemuña no lezadu hamutuk ho arguidu Antonio Freitas no sira seluk hemu tua hamutuk iha uma laran no mosu diskusaun entre arguidu Antonio Freitas ho lezadu. Derepente arguidu Antonio Freitas foti ai-sunu baku dala 1 iha lezadu nia matan fukun no rezulta lezadu sofre kanek iha lezadu nia matan fukun no ran sai barak no testemuña  mós tauk halai sai tiha. Tanba rona ema hakilar katak “oho hotu tiha aman no oan” nune’e testemuña tauk halai kedas ba fó hatene polisia.



Testemuña Maria Francisca da Costa Neto nu’udar lezadu nia inan depoimenta katak iha akontesementu ne’e nia iha hela uma. Testemuña dehan katak nia rona ema barullu no hakilar maka’as iha arguidu Antonio Freitas nia uma, nune’e nia halai ba hare lezadu nia matan fukun kanek ona. Tanba ne’e lezadu buti arguidu Antonio Freitas nia kakorok hafoin lezadu nia tudik oho bibi monu tun, arguidu Angelo Freitas foti tiha. Derepente arguidu Olivio Freitas sai hosi uma laran husu tudik hosi arguidu Angelo Freitas hodi sona lezadu nia kabun parte husar okos no rezulta lezadu monu no hakotu-is iha fatin akontesementu. Aleinde ne’e, arguidu Jose Freitas mosu mai foti kadeira baku dala 2 iha lezadu nia isin, no testemuña halai tiha tanba tauk.



Alegasaun finál

Prokuradór haktuir katak depoisde rona tiha deklarasaun hosi arguidu sira no testemuña nain rua, Prokuradór konsidera katak arguidu sira provadu komete krime omisídiu simples hasoru lezadu.  Tanba ne’e husu ba tribunál aplika pena prizaun ba arguidu Olivio Freitas labele ki’ik liu tinan 12 no ba arguidu Jose Freitas, Antonio Freitas, Angelo Freitas tribunál kondena tuir konviksaun tribunal nian.



Iha parte seluk, defeza haktuir katak arguidu Olivio Freitas sona lezadu tanba nu’udar lejitima defeza, tanba lezadu mós buti arguidu Antonio Freitas nia kakorok, arguidu Angelo Freitas foti tudik atu salva lezadu. Bazeia ba argudu nain tolu nia deklaraun katak iha akontesementu ne’e arguidu Jose Freitas laiha fatin akontesementu, no provokasaun hotu mai hosi lezadu. Tanba ne’e husu ba tribunál absolve arguidu Antonio Freitas, Angelo Freitas no Jose Freitas  hosi prosesu ne’e.



Desizaun

Depoisde avalia faktus provadu ne’ebé produz durante julgamentu, Tribunál konklui prosesu ne’e no kondena arguidu Olivio Freitas ho pena prizaun tinan 13 tanba provadu katak arguidu provadu komete krime omisídiu, kondena arguidu Angelo Freitas ho pena prizaun tinan 10 tanba provadu katak nia mak foti tudik fó ba arguidu Olivio Freitas hodi sona mate lezadu no kondena arguidu Antonio Freitas  ho pena prizaun tinan 9 tanba baku lezadu nia matan fukun. Enkuantu Arguidu Jose Freitas tribunál absolve hosi prosesu ne’e tanba depoisde akontesementu mak arguidu foin ba iha fatin akontesementu.



6.      Krime abuzu seksuál ba menór

Nú. Prosesu                             : 0041⁄17.BCBCV

Kompozisaun Tribunál            : Kolektivu

Juis                                          : Dr. Jose Quintão

                                          : Dr. Antonio Fonseca

                                          : Dr. Hugo da Cruz Pui

Prokuradór                              : Dr. Gustavo Agostu M. da silva

Defeza                                     : Dr. Lino Lopes (Advogado Privadu))

Tipu pena                                : Pena prizaun tinan 23



Iha 6 Abril 2018, Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu leitura akordaun ba krime abuzu seksuál ba menór ne’ebé envolve arguidu AVdS hasoru lezada GdN (nu’udar arguidu nia subriña rasik) ho idade tinan 12, iha Distritu Baucau.



Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak iha 5 Janeiru 2016, iha tuku 22.00 kalan, arguidu nia feen haruka sira nia oan feto ne’ebé ho idade tinan 10 ho lezada ba toba ho arguidu iha kios laran no toba hamutuk iha kama ida deit. Iha tuku 02.00 madrugada, lezada toba dukur hela arguidu kolu lezada nia roupa no ho obriga halo abuzu seksuál ho lezada. Lezada atu hakilar, maibé arguidu dehan ba lezada katak “se ó hakilar ha’u sei lori katana taa mate tiha ó…!” Tanba ne’e lezada tauk no nonok deit, relasaun ne’e rezulta lezada sofre moras iha lezada nia kabun kidun no ran sai barak hosi lezada nia orgaun seksuál. Antes ida-ne’e entre iha tinan 2015 to’o 2016, arguidu mós sempre halo abuzu seksuál  hasoru lezada maisumenus dala 15 ona.



Prokuradór akuza arguidu kontra artigu 177 alinea (1) KP kona-ba krime abuzu seksuál ba menór ho agravasaun tuir artigu 182 alinea (1), letra (a) KP no konjuga ho artigu 2, 3, 35 LKVD.



Produsaun ba prova

Durante julgamentu, arguidu nega faktus hotu iha akuzasaun. Arguidu deklara katak iha 5 Janeiru 2016, arguidu toba iha uma ho nia feen, labarik mane nain 2 maka toba iha uma kios no arguidu nunka haruka lezada atu toba iha kios iha tempu kalan. Iha 10 Juñu 2017, iha tuku 22.00 kalan arguidu ba joga karta no fila ba uma iha tuku 4.00 madrugada. Iha 23 Juñu 2017, lezada ba eskola to’o la fila. Iha loron Sabadu arguidu buka tuir lezada, maibé lezada hela tiha ona iha uma mahon.



Iha parte seluk lezada  konfirma faktus hotu iha akuzasaun no lezada mós deklara katak  arguidu halo abuzu seksuál ba nia hamutuk dala 15, dala 8 iha kios laran no dala 7 iha uma laran.



Testemuña LdN (nu’udar arguidu nia feen) depoimenta  katak, lezada ba eskola no kalan la fila mai uma, nune’e sira ba buka tuir lezada no lezada iha tiha ona kantor polisia. Testemuña hatutan tan katak kalan ne’e lezada toba duni iha uma kios nian, maibé kona-ba akontesementu ne’e testemuñ la hatene.



Alegasaun finál

Prokuradór konsidera arguidu provadu komete krime abuzu seksuál ba menór ho agravasaun hasoru lezada. Mezmu arguidu nega faktus sira hotu iha akuzasaun, maibé lezada kontinua konfirma faktu sira iah akuzasaun no reforsa mós hosi testemuña katak iha kalan ne’e lezada toba duni iha kios. Tanba ne’e husu ba tribunál atu kondena arguidu ho pena prizaun tinan 12 ba leten.



Iha parte seluk defeza husu ba tribunál atu konsidera arguidu nia deklarasaun katak, arguidu la komete aktu ne’e hasoru lezada, no testemuña hatene lezada kalan ne’e toba duni iha kios, maibé la hatene kona-ba akontesementu ne’e. Defeza mós haktuir katak arguidu iha oan nain 7 no arguidu mak sustenta ninia familia. Tanba ne’e husu ba tribunál atu fó pena ne’ebé adekuadu ba arguidu.



Desizaun

Depoisde avalia faktus hotu ne’ebé produz durante julgamentu, Tribunál konklui katak arguidu provadu komete krime abuzu seksuál ba menór hasoru nia subrina rasik ne’ebé sei iha idade tinan 12 no durante ne’e hela ho arguidu. Tribunál mós konsidera katak durante julgamentu produsaun ba prova arguidu nega totalmente ba faktus hotu iha akuzasaun mesmu faktu sira hatudu indikasaun forte katak arguidu komete duni krime ne’e. Tribunál konklui katak arguidu la hatudu ninia arependementu, nune’e tribunál kondena arguidu ho pena prizaun tinan 23 no selu kustu judisiál US$40.00.



7.      Krime maus tratus ba kónjuje

Nú. Prosesu                             : 0007⁄17.MNMNT

Kompozisaun Tribunál            : Kolektivu

Juis                                          : Dr. Afonso Carmona

  Dr. Antonio Fonseca

                                                  Dr. Jose Goncalves

Prokuradór                              : Dr. Luis H. Rangel da Cruz

Defeza                                     : Dr. Jose M. Guterres

Tipu pena                                : Pena prizaun tinan 2 suspende ba tinan 2



Iha 6 Abril  2018, Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu leitura akordaun ba krime maus tratus ba kónjuje ne’ebé envolve arguidu  JdC  hasoru nia feen, iha Distritu Manatuto.



Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak iha 29 Abril 2017, iha tuku 09.00 dadeer, arguidu tuku dala 1 iha lezada nia matan fukun.



Antes  ne’e iha 15 Abril 2017, arguidu tuku dala 2 iha lezada nia ulun, kotuk laran no tebe dala 1 iha lezada nia-ain parte karuk no rezulta lezada monu ba rai. Arguidu kontinua  tuku  dala 1 iha lezada nia kidun parte karuk no matan fukun parte loos no rezulta lezada sofre kanek no ran sai.  Durante moris hamutuk arguidu sempre baku lezada.



Prokuradór akuza arguidu kontra artigu 154 Kódigu Penál kona-ba krime maus tratus ba kónjuje ho nia moldura penal tinan 2 to’o tinan 6 no konjuga ho artigu 2, 3, 35 no artigu 36 LKVD.



Produsaun ba prova



Durante julgamentu, arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arguidu deklara katak arrepende ona nia hahalok, diak malu ona ho lezada, foin primeira-vez mai hatan iha tribunál no promete sei la komete tan krime hanesan hasoru lezada iha futuru. Iha parte seluk lezada konfirma faktus hotu iha akuzasaun, lezada mós deklara katak diak malu ona ho arguidu.



Alegasaun finál

Prokuradór haktuir katak mantein akuzasaun, tanba arguidu provadu halo tratamentu–aat ba nia kónjuje. Tanba  ne’e husu ba tribunál atu kondena arguidu ho pena prizaun tinan  1  suspende ba tinan 2.



Enkuantu defeza haktuir katak arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arrepende ona nia hahalok, diak malu ona ho lezada, foin primeira-vez mai hatan iha tribunál no promete sei la komete tan krime hanesan hasoru lezada iha futuru. Tanba ne’e husu ba tribunál aplika pena ne’ebé adekuadu ba arguidu.



Desizaun

Depoisde avalia faktus hotu ne’ebé produz durante julgamentu, tribunál konklui prosesu ne’e no kondena arguidu ho pena prizaun tinan 2 suspende ba tinan 2.



8.      Krime kontra flora no fauna 

Nú. Prosesu                             : 0049⁄13. LASIC

Kompozisaun Tribunál            : Singulár

Juis                                          : Dr. Afonso Carmona

Prokuradór                              : Dr. Luis H. Rangel da Cruz

Defeza                                     : Dr. Jose M. Guterres 

Tipu pena                                : Absolve



Iha 6 Abril 2018, Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu leitura sentensa ba krime kontra flora no fauna ne’ebé envolve arguidu Bernadino Pinto, Ido Hornai no Jose Jeca da Gama  hasoru Estadu RDTL,  iha Sub-distritu Lospalos, Distritu Lautem.



Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak 18 Outobru 2013, Guarda Florestal sira halo pasta revista no konsege hetan ai iha arguidu sira nia kareta truck (baskolante) ho nú matrikula 53. 677-TL, ne'ebé tula ai hamutuk kubiku 2, hosi Sub-distritu Iliomar atu lori ba Dili, maibé la iha karta autorizasaun (karta lisensa).



Prokuradór akuza arguidu sira kontra artigu 217 Kódigu Penál kona-ba krime kontra flora no fauna ho moldura penal tinan 3 ka multa.



Produsaun ba prova

Durante julgamentu, arguidu sira deklara katak sira tula ai kubiku 2, tanba sira iha karta lisensa.





Alegasaun finál

Prokuradór haktuir katak arguidu sira provadu komete krime kontra flora no fauna. Tanba ne'e   husu ba tribunál atu kondena kada arguidu ho pena multa. Iha parte seluk, defeza haktuir katak arguidu sira deklara katak tula duni ai kubiku 2, maibé arguidu sira iha karta lisensa. Tanba ne’e husu ba tribunál atu absolve arguidu sira hosi prosesu ne’e.



Desizaun

Depoisde avalia faktus hotu ne’ebé produz durante julgamentu, Tribunál konklui katak arguidu sira iha karta lisensa kado ai no tula ai tanba ne’e tribunál absolve arguidu sira hosi prosesu ne’e.





9.      Krime ofensa ba integridade fízika simples ho natureza violénsia doméstika

Nú. Prosesu                             : 0012/17. PDBAU

Kompozisaun Tribunál            : Singulár

Juis                                          : Dr. Afonso Carmona

Prokuradór                              : Dr. Luis H. Rangel da Cruz

Defeza                                     : Dr. Jose M. Guterres

Tipu pena                                : Pena prizaun fulan 6 suspende ba tinan 1



Iha 6 Abril 2018, Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu leitura sentensa ba krime ofensa ba integridade fízika simples ho natureza violénsia doméstika ne’ebé envolve arguidu RdJAB   hasoru nia inan, iha Distritu Manatuto.



Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak iha 7 Setembru 2017, iha tuku 17.00 lokraik, arguidu tebe dala 1 iha lezada nia kidan halo lezada monu ba  rai no rezulta lezada nia ulun baku ba rai no kanek.



Prokuradór akuza arguidu kontra artigu 145 KP kona-ba krime ofensa ba integridade fízika simples ho moldura penal to’o tinan 3 ka multa no konjuga ho artgiu 2, 3 no 35 LKVD.



Produsaun ba prova

Durante julgamentu, arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arguidu deklara katak arrepende ona nia hahalok no husu ona deskulpa ba lezada. Iha parte seluk lezada konfirma faktus hotu iha akuzasaun, lezada mós deklara katak diak malu ona ho arguidu.



Alegasaun finál

Prokuradór konsidera arguidu provadu komete krime hasoru lezada bazeia ba konfisaun arguidu nian no deklarasaun hosi lezada. Tanba ne’e husu ba tribunál atu kondena arguidu ho pena prizaun fulan 3 suspende ba tinan 1.



Iha parte seluk defeza haktuir katak arguidu konfesa, arrepende ona nia hahalok no husu ona deskulpa ba lezada. Tanba ne’e husu ba tribunál atu kondena arguidu ho pena ne’ebé adekuadu.



Desizaun

Depoisde avalia faktus hotu ne’ebé produz durante julgamentu, tribunál konklui prosesu ne’e no kondena  arguidu ho pena prizaun  fulan 6 suspende ba tinan 1.



10.  Krime ofensa ba integridade fízika simples ho natureza violénsia doméstika 

Nú. Prosesu                             : 0027/17. VQSIC

Kompozisaun Tribunál            : Singulár

Juis                                          : Dr. Hugo da Cruz Pui

Prokuradór                              : Dr. Gustavo Agostu M. Da Silva 

Defeza                                     : Dr. Sidonio M. Sarmento

Tipu pena                                : Pena prizaun fulan 3 suspende ba tinan 1



Iha 9 Abril 2018, Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu leitura sentensa ba krime ofensa ba integridade fizika simples ho natureza violénsia doméstika ne’ebé envolve arguidu MP     hasoru nia feen, iha Distritu Viqueque.



Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór  akuza katak iha 15 Jullu 2017, iha tuku 20.00 kalan, arguidu lori au-maran baku dala 1 iha lezada nia ulun. Arguidu atu baku tan dala 1 iha lezada nia ulun, maibé la konsege kona lezada nia ulun, tanba lezada satan netik  ho liman, nune’e kona fali iha lezada nia liman fuan parte loos. Mesmu nune’e, arguidu konsege tuku tan dala 1 iha lezada nia matan no dala 1  iha lezada nia ibun.



Prokuradór akuza arguidu kontra artigu 145 KP kona-ba krime ofensa ba integridade fízika simples ho nia moldura penal too tinan 3 ka multa no konjuga ho artigu 2, 3, 35 no artigu 36  LKVD.



Produsaun ba prova

Iha julgamentu arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, no bainhira arguidu fila hosi sela polisia diak malu fali ho lezada. arguidu mós deklara katak arrepende ona nia hahalok no promete sei la komete tan krime hanesan hasoru lezada iha futuru. Iha parte seluk lezada kontinua konfirma faktus  iha akuzasaun no deklara katak diak malu ona ho arguidu.



Alegasaun finál

Prokuradór konsidera arguidu provadu komete krime hasoru lezada bazeia ba konfisaun arguidu nian no deklarsaun hosi lezada. Atu prevene arguidu repete tan krime hanesan iha futuru, husu ba tribunál kondena arguidu tuir konviksaun tribunál nian.



Defeza haktuir katak arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arrepende ona nia hahalok no promete sei la komete tan krime hanesan hasoru lezada. Tanba ne’e husu ba tribunál aplika pena ne’ebé  adekuadu  ba arguidu.



Desizaun

Depoisde avalia faktus ne’ebé produz durante julgamentu, tribunál konklui prosesu ne’e no kondena arguidu ho pena prizaun fulan 3 supende ba tinan 1.



11.   Krime maus tratus ba kónjuje



Nú. Prosesu                             : 0076⁄15. BCBCV

Kompozisaun Tribunál            : Kolektivu

Juis                                          : Dr. Jose Quintão

                                              : Dr. Hugo da Cruz Pui

                                              : Dr. Jose Escurial

Prokuradór                              : Dra. Ivonia M. Guterres

Defeza                                     : Dr. Sidonio M. Guterres

Tipu pena                                : Pena prizaun tinan 2 fulan 6 suspende ba tinan 2 fulan 6



Iha 10 Abril 2018, Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu leitura akordaun ba krime maus tratus ba kónjuje ne’ebé envolve arguidu CP hasoru nia feen, iha Distritu Lautem.



Akuzasaun Prokuradór

Pokuradór akuza katak iha 5 Jullu 2015, iha tuku 23.00 kalan, arguidu  lori fatuk tuda lezada dala 2, maibé la kona, nune’e arguidu hakbesik ba lezada no basa dala 10 iha lezada nia hasan no buti lezada nia kakorok  no rezulta lezada sofre moras no bubu iha lezada nia hasan no kakorok.

.

Antes ne’e iha 8 Maiu 2010, arguidu baku lezada wainhira lezada gravida hela fulan 3. Aleinde ne’e, iha data no fulan ne’ebé la apuradu, maibé maisumenus iha tinan 2010, arguidu halo agresaun fiziku hasoru lezada.



Prokuradór akuza arguidu kontra artigu 154 KP kona-ba krime maus tratus ba kónjuje ho moldura penal tinan 2 too tinan 6 konjuga ho artigu 2, 3 letra (a) no artigu 35 letra (b) LKVD



Produsaun ba prova

Durante julgamentu, arguidu deklara katak iha 5 Jullu 2017, iha tuku 3.00 madrugada lezada tama ba arguidu ho nia feen segundu nia kuartu no loke lensol ne’ebé arguidu ho nia feen segundu taka hela, nune’e arguidu hakfodak hisik liman kona lezada nia hasan.



Iha  8 Jullu  2010,  arguidu basa dala 1 iha lezada nia hasan wainhira arguidu fila hosi fa’an  sasan  no to’o uma  lezada  deskonfia arguidu ba feto seluk no konta ba viziñu sira katak arguidu  ema kiak. Iha tinan 2010, lezada diskonfia arguidu ba feto seluk no  arguidu basa dala 1 iha lezada nia hasan.



Iha parte seluk lezada deklara katak iha akontesementu ne’e lezada husu gas ba arguidu maibé, arguidu nia feen segundu tolok fali lezada no arguidu mós foti fatuk tuda lezada dala 2, maibé la kona, nune’e arguidu buti lezada nia kakorok. Lezada mós deklara katak antes ne’e arguidu baku hela deit lezada.



Alegasaun finál

Prokuradór haktuir katak iha produsaun provas arguidu nega fakus balun iha akuzasaun, mezmu nune’e prokuradór mantein nia akuzasaun no konsidera arguidu provadu halo tratamentu aat hasoru lezada. Tanba ne’e husu ba tribunál aplika pena prizaun tinan 2 suspende 2 fulan 4.



Enkuantu defeza haktuir katak arguidu deklara deit faktus ne’ebé nia komete, tanba ne’e husu ba tribunál atu aplika pena ne’ebé adekuadu ba arguidu.



Desizaun

Depoisde avalia faktus sira ne’ebé prodús durante julgamentu, tribunál konklui katak arguidu provadu komete krime hasoru lezada no kondena arguidu ho pena prizaun tinan 2 fulan 6  supende ba tinan 2 fulan 6.



12.  Krime ofensa ba integridade fízika simples ho natureza violénsia doméstika[1]

Nú. Prosesu                             : 0049/17. LASIC

Kompozisaun Tribunál            : Singulár

Juis                                          : Dr. Jose Quintão

Prokuradór                              : Dr. Luis H. Rangel da Cruz

Defeza                                     : Dr. Antonio Fernandes

Tipu pena                                : Pena multa



Iha 10 Abril 2018, Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu leitura sentensa ba krime ofensa ba integridade fizika simples ho natureza violénsia doméstika ne’ebé envolve arguidu EM hasoru nia feen, iha Distritu Lautem.



Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak iha 12 Outobru 2017, iha tuku 23.00 kalan, arguidu husu ba lezada atu hola tan feto ki’ik, maibé lezada nonok deit, nune’e arguidu ho obriga no forsa kolu lezada nia roupa no halo relasaun seksuál ho lezada. Depoisde arguidu halo tiha relasaun seksuál ho lezada no lezada la simu hahalok ne’e no tanis. Arguidu haruka lezada nonok, maibé lezada la nonok, nune’e arguidu buti iha lezada nia kakorok ho maka’as no dada lezada nia fu’uk ba kotuk. Aktu hirak-ne’e rezulta lezada sofre moras iha kakorok no dada i’is ladiak.



Prokuradór akuza arguidu kontra artigu 145 KP kona-ba ofensa ba integridade fizika simples konjuga ho artigu 2 (2) letra (a), artigu 3 letra (b), 35 letra (b) (LKVD).



Produsaun ba prova

Durante julgamentu arguidu konfesa fakus hotu iha akuzasaun, arguidu deklara katak arrepende ona nia hahalok. Iha parte seluk lezada kontinua konfirma faktus hotu iha akuzasaun.



Alegasaun finál



Prokuradór konsidera arguidu provadu komete krime hasoru lezada bazeia ba konfisaun arguidu nian no deklarasaun husi lezada. Tanba ne’e husu ba tribunál atu kondena arguidu ho pena prizaun fulan 3 no suspende ba tinan 1.



Enkuantu defeza haktuir katak arguidu konfesa arrepende ona nia hahalok, foin primeira-vez komete mai hatan iha tribunál. Arguidu hakarak diak malu fali ho lezada, maibé lezada nia família mak lakohi. Tanba ne’e husu ba tribunál fo pena ne’ebé justu ba arguidu.



Desizaun

Depaoisde avalia faktus provadu sira ne’ebé produs iha julgamentu, Tribunál konklui prosesu ne’e no kondena arguidu ho pena multaUS$7.50 ne’ebé sei selu 0.50 sentavus kada loron durante loron 15. Tribunál mós fiksa pena alternativa durante loron 10 prizaun, wainhira arguidu la kumpri pena multa refere.



13.  Krime ofensa ba integridade fízika grave

Nú. Prosesu                             : 0041⁄14. BCBCV

Kompozisaun Tribunál            : Kolektivu

Juis                                          : Dr. Antonio Fonseca

                                          : Dr. Jose Quintão

                                          : Dr. Hugo Da Cruz Pui

Prokuradór                              : Dr. Gustavo Agusto M. da Silva

Defeza                                     : Dr. Jose M. Guterres

Tipu pena                                : Pena prizaun tinan 3 suspende ba tinan 3 no indemnizasaun sivil



Iha 12 Abril 2018, Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu leitura akordaun ba krime  ofensa ba integridade fízika grave ne’ebé envolve arguidu Cesario Antonio Correia hasoru lezadu Clementino Sarmento Morreira,  iha  Suku Seisal, Sub-distritu Baucau, Distritu Baucau.



Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak ihá 16 Abril 2014, iha tuku 15.30 lokraik, arguidu tuku dala 1 iha lezadu nia hasan parte loos no lori katana taa iha lezadu nia liman no rezulta lezadu sofre ran sai barak hosi lezada nia liman. Lezadu konsege ba halo tratamento iha Sentru Saúde Seisal. Kazu ne’e akontese tanba lezadu telefone fali arguidu nia alin feto.



Prokuradór akuza arguidu kontra artigu 146 KP kona-ba krime ofensa ba integridade fizika grave ho moldura penal tinan 2 to’o tinan 8.



Produsaun ba prova

Durante jugamentu, arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, no arguidu deklara katak arrepende ona nia hahalok. Iha parte seluk lezadu konfirma faktus hotu iha akuzasaun, lezadu mós deklara katak to’o agora halo servisu ladiak.



Alegasaun finál



Prokuradór konsidera arguidu provadu komete krime ofensa ba integridade fízika grave hasoru lezadu bazeia ba konfisaun arguidu nian no deklarasaun hosi lezadu. Tanba ne’e husu ba tribunál atu kondena arguidu tuir konviksaun tribunál nian.



Iha parte seluk, defeza haktuir katak, arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arrepende ona nia hahalok. Tanba ne’e husu ba tribunál atu kondena arguidu ho pena ne’ebé minimu.



Desizaun

Depoisde avalia faktus hotu ne’ebé produz durante julgamentu, tribunál konklui prosesu ne’e kondena arguidu ho pena prizaun tinan 3 supende ba tinan 3 no selu indemenizasaun ba lezadu ho valor osan US$1000,00 no selu kustu judisiál US$20.00.



14.  Krime ofensa ba integridade fizika simples   

Nú. Prosesu                             : 0003/17. LALMAR

Kompozisaun Tribunál            : Singulár

Juis                                          : Dr. Jose Escurial

Prokuradór                              : Dr. Domingos Goveia Barreto

Defeza                                     : Dr. Jose M. Guterres

Tipu pena                                : Pena prizaun fulan 3 suspende ba tinan 1



Iha 12 Abril 2018 Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu leitura sentensa ba krime ofensa ba integridade fizika simples ne’ebé envolve  arguidu Julio Amaral hasoru  lezadu Francisco da Costa,  iha Sub-distritu Iliomar, Distritu  Lautem.



Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak iha 12 Outubru 2017, iha tuku 08.00 dadeer, arguidu lori fatuk tuku dala 1 iha lezadu nia kotuk laran no rezulta lezadu sofre moras no bubu iha lezadu nia kotuk laran. Kazu ne’e akontese tanba arguidu ho lezadu diskuti malu kona-ba arguidu nia karau ne’ebé tama ba lezadu nia plantasaun.



Prokuradór akuza arguidu kontra artigu 145 KP kona-ba krime ofensa ba integridade fizika simples ho nia moldura penal to’o tinan 3 ka multa.



Produsaun ba prova

Durante julgamentu, arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arguidu deklara katak hakarak diak malu fali ho lezadu, maibé lezadu mak lakohi. Arguidu mós deklara katak arrepende ona nia hahalok. Iha parte seluk lezadu kontinua konfirma faktus sira hotu iha akuzasaun.



Alegasaun finál

Prokuradór haktuir katak iha produsaun ba prova arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun no konfirma mós hosi lezada. Tanba ne’e husu ba tribunál aplika pena prizaun fulan 3 suspende ba tinan 1.



Enkuantu Defeza haktuir katak arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arrepende ona nia hahalok, arguidu buka lezadu atu diak malu maibé lezadu mak lakohi. Tanba ne’e husu ba tribunál  atu kondena arguidu ho pena ne’ebé adekuadu.



Desizaun

Depoisde avalia faktus provadu sira ne’ebé produs durante julgamentu, tribunál konklui prosesu ne’e no kondena  arguidu  ho pena prizaun  fulan 3 suspende ba tinan 1.



15.  Krime ofensa ba integridade fízika simples ho natureza violénsia doméstika 

Nú. Prosesu                             : 0035/16. VQSIC

Kompozisaun Tribunál            : Singulár

Juis                                          : Dr. Afonso Carmona

Prokuradór                              : Dra. Ivonia M. Guterres

Defeza                                     : Dr. Jose M. Guterres

Tipu pena                                : Pena prizaun fulan 6 suspende ba tinan 1



Iha 13 Abril 2018, Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu leitura sentensa ba krime ofensa ba integridade fízika simples ho natureza violénsia doméstika ne’ebé envolve arguidu JA hasoru nia feen,  iha Distritu Viqueque.



Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór  akuza katak iha  20 Novembru 2016, iha tuku 12.00 kalan, arguidu kaer lezada nia fu’uk riba ba rai, tuku dala barak iha lezada nia kotuk laran, tuku dala 2 iha lezada nia kabaas. Arguidu tata lezada nia ain-kabun no kontinua kaer lezada nia fu’uk no tuku dala barak iha lezada nia kotuk laran.



Prokuradór akuza arguidu kontra artigu 145 KP kona-ba krime ofensa ba integridade fizika simples ho nia moldura penal too tinan 3 ka multa no konjuga ho artigu 2, 3, 35 no artigu 36 LKVD.



Produsaun ba prova

Durante julgamentu arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arguidu mós deklara katak arrepende ona nia hahalok no promete sei la komete tan krime hanesan hasoru lezada iha futuru.  Iha parte seluk lezada kontinua konfirma faktus iha akuzasaun, diak malu ona ho arguidu, akontese to’o agora arguidu la baku ona lezada.



Alegasaun finál

Prokuradór mantein akuzasaun tanba konsidera arguidu provadu komete krime hasoru lezada bazeia ba konfisaun arguidu nian no deklarasaun hosi lezada. Atu evita no prevene arguidu la komete tan krime hanesan iha futuru, husu ba tribunál aplika pena prizaun tinan 1 suspende ba tinan 3.





Iha parte seluk, defeza haktuir katak arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arrepende ona  nia hahalok, diak malu ona ho lezada no promete sei la baku tan lezada iha futuru. Tanba ne’e husu ba tribunál aplika pena ne’ebé  adekuadu ba arguidu.



Desizaun

Depoisde avalia faktus provadu sira ne’ebé produs durante julgamentu, tribunál konklui prosesu ne’e no kondena arguidu  ho pena prizaun  fulan 6 suspende ba tinan 1 no selu kustu judisiál US$40.00.



16.  Krime ofensa ba integridade fizika simples ho natureza violénsia doméstika 

Nú. Prosesu                             : 0023/18. BCBCV

Kompozisaun Tribunál            : Singulár

Juis                                          : Dr. Afonso Carmona

Prokurador                              : Dra. Ivonia M. Guterres

Defeza                                     : Dr. Grigorio de Lima

Tipu pena                                : Pena prizaun fulan 6 suspende ba tinan 1.



Iha 16 Abril 2018 Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu leitura sentensa ba krime ofensa ba integridade fízika simples ho natureza violénsia doméstika ne’ebé envolve arguidu EvdS   hasoru nia feen,  iha Distritu Baucau.



Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak iha 4 Fevereiro 2017, iha tuku 09.00 dadeer, arguidu tuku dala 1 iha lezada nia ibun, tuku dala 1 iha lezada nia matan laran parte karuk. Arguidu mós tuku dala 1 iha lezada nia reen-toos no tuku dala 3 iha lezada nia ulun, buti dala 1 iha lezada nia kakorok no rezulta lezada sofre moras iha ibun no ran.



Antes ne’e iha 3 Fevereiro 2017, iha tuku 19.00 kalan, arguidu basa dala 1 iha lezada nia ibun no  rezulta lezada sofre moras no bubu iha lezada nia ibun.



Prokuradór akuza arguidu kontra artigu 145 KP kona-ba krime ofensa ba integridade fizika simples ho nia moldura penal too tinan 3 ka multa no konjuga ho artigu 2, 3, 35 no artigu 36 LKVD.



Produsaun ba prova

Durante julgamentu, arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arguidu mós deklara katak foin primeira-vez mai hatan iha tribunál, arrepende ona nia hahalok no promete sei la komete tan krime hanesan hasoru lezada no ema seluk. Arguidu deklara katak hanesan agrikultór ho rendimentu kada fulan US$ 50.00. Iha parte seluk, lezada konfirma faktus hotu iha akuzasaun, no deklara katak depoisde akontesementu ne’e lezada ba hela tiha iha lezada nia inan aman, arguidu ba tuir mak lezada fila fali mai sira nia uma.



Alegasaun finál



Prokuradór haktuir katak arguidu provadu komete krime hasoru lezada, no arguidu mós iha kapasidade ekonomi. Atu prevene arguidu la repete tan ninia hahalok ne’e iha futuru, husu ba tribunál atu aplika pena multa ba arguidu.



Iha parte seluk, defeza haktuir katak arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arrepende ona nia hahalok, foin primeira-vez mai hatan iha tribunál no ho inisiativa rasik diak malu ona ho lezada. Tanba ne’e husu ba tribunál aplika pena ne’ebé adekuadu ba arguidu.



Desizaun

Tribunál konklui prosesu ne’e no kondena arguidu ho pena prizaun fulan 6 suspende ba tinan 1 no selu kustu judisiál US$10.00.



17.  Krime ofensa ba integridade fízika simples   

Nú. Prosesu                             : 0090⁄17. BCBCV

Komposizasun Tribunál          : Singulár

Juis                                          : Dr. Afonso Carmona

Prokuradór                              : Dr. Luis Hernani Rangel da Cruz

Defeza                                     : Dr. Americo da Costa Freitas (Advogado Privadu)

Tipu  pena                               : Pena  multa



Iha 16 Abril 2018, Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu leitura sentensa ba krime ofensa ba integridade fizika simples ne’ebé envolve arguidu Antonio Freitas no Mateus Freitas hasoru lezada Virgina da Costa Neto (nu’udar viziñu), iha Suku Wailili, Sub-distritu Baucau Vila,  Distritu  Baucau.



Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak iha 12 Dezembru 2017 iha tuku 08.30 dadeer, lezada fase roupa iha be- matan, nune’e arguidu Antonio Freitas fò hatene ba lezada atu lebele fase roupa iha be matan ne’e no lezada hatan katak “tanba sa labele fase roupa iha ne’e?” Tanba ne’e arguidu hirus soe hotu lezada nia roupa iha balde laran, no basa 1 iha lezada hasan parte loos. Enkuantu arguidu Mateus Freitas basa dala 4 iha lezada nia hasan parte loos no karuk.



Prokuradór akuza arguidu kontra artigu 145 KP kona-ba krime ofensa ba integridade fizika simples ho nia moldura penal too tinan 3 ka multa.



Produsaun ba prova

Durante julgamentu, arguidu Antonio Freitas deklara katak arguidu soe duni lezada nia roupa iha balde laran, maibé la basa lezada, antes ne’e arguidu informa ona regra ne’ebe fó sai hosi xefe suku katak labele fase roupa iha be-matan.



Arguidu Mateus Freitas deklara katak iha akontesementu ne’e arguidu iha hela uma rona lezada tolok fali arguidu Antonio Freitas ne’ebé nu’udar arguidu nia aman, tanba ne’e arguidu basa 2 iha lezada nia hasan no antes ne’e entre arguidu sira no lezada iha ona problema. Iha parte seluk lezada kontinua konfirma faktus hotu iha akuzasaun.



Testemuña Maria Sonia Neto nu’udar lezada nia alin depoimenta katak iha akontesementu ne’e testemuña hamrik hela iha varanda, rona arguidu sira diskute malu no arguidu Antonio Freitas basa dala 1 iha lezada nia hasan no arguidu Mateus Freitas basa dala 4 iha lezada nia hasan no kontinua lori fatuk tuda dala ida iha lezada nia kotuk laran.



Alegasaun finál

Prokuradór haktuir katak iha produsaun provas arguidu Antonio Freitas nega faktus no arguidu Mateus Freitas mós nega faktus balun. Mezmu nune’e lezada kontinua konfirma faktus hotu iha akuzasaun. Tanba ne’e husu ba tribunál aplika pena prizaun fulan 3 suspende ba tinan 1.



Enkuantu defeza mós subliña katak husu tribunal bele tetu tuir faktus ne’ebe prodús iha audiénsia julgamentu, tanba antes ida-ne’e, iha regra kona ba uza be liu-liu labele fase roupa iha be-matan maibé lezada fase nafatin.



Desizaun

Tribunál konklui prosesu ne’e no kondena kada arguidu ho pena multa US$45.00 ne’ebé sei selu 0.50 sentavus kada loron durante loron 90. Tribunál mós fiksa pena alternativa durante loron 60 prizaun, wainhira arguidu la kumpri pena multa refere.



18.   Krime kondusaun sein karta

Nú. Prosesu                             : 0036⁄16. VQSTAR 

Kompozisaun Tribunál            : Singulár

Juis                                          : Dr. Afonso Carmona

Prokuradór                              : Dr. Luis H. Rangel da Cruz   

Defeza                                     : Dr. Grigorio de Lima             

Tipu pena                                : Pena multa



Iha 6 Abril 2018, Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu leitura sentensa ba krime kondusaun sein karta, ne’ebé envolve arguidu Satrelvo da Costa Fernandes hasoru Estadu RDTL, iha Suku Uma wain kraik, Sub-distritu Viqueque, Distritu Viqueque.



Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak iha 21 Dezembru 2016, iha tuku 15.00 lokraik, arguidu lori motor iha dalan publiku iha areia besik transmisor (pemancar) to’o iha kruzamentu soke Mateus Guterres nia motor. Wainhira polisia pasa-revista no hetan katak arguidu laiha karta kondusaun.



Prokuradór akuza arguidu kontra artigu 207 KP kona-ba krime kondusaun sein karta   ho nia moldura penal to’o tinan 2 ka multa.



Produsaun ba prova

Durante julgamentu, arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arguidu deklara katak arrepende ona nia hahalok no foin primeira-vez mai hatan iha tribunál.



Alegasaun finál

Prokuradór haktuir katak arguidu provadu komete krime kondusaun sein karta, tanba ne’e husu ba tribunál aplika pena multa tuir arguidu nia nesesidade no aplika mós ho pena asesoria durante tinan 1 arguidu labele kondus motor.



Iha parte seluk, defeza haktuir katak arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arrepende ona nia hahalok no foin primeira-vez mai hatan iha tribunál. Tanba ne’e husu ba tribunál aplika pena ne’ebé adekuadu ba arguidu.



Desizaun

Tribunál konklui prosesu ne’e no kondena arguidu ho pena multa US$45.00 ne’ebé sei selu 0.50 sentavus kada loron durante loron 90. Tribunál mós fiksa pena alternativa durante loron 60 prizaun, wainhira arguidu la kumpri pena refere.



19.  Krime ofensa ba integridade fizika simples   

Nú. Prosesu                             : 0011/16. BCEVN

Kompozisaun Tribunál            : Singulár

Juis                                          : Dr. Hugo da Cruz Pui

Prokuradór                              : Dr. Gustavo Agostu M. da Silva

Defeza                                     : Dr. Sidonio M. Sarmento

Tipu pena                                : Kondena arguidu FSP ho pena prizaun fulan 4 suspende ba tinan 1  no arguida CAS ho pena multa 



Iha 17 Abril  2018 Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu leitura sentensa ba krime ofensa ba integridade fizika simples ne’ebé envolve arguidu Faustino Soares Perreira no Celestina Agrefina Soares hasoru lezada Emerenciana Rende, iha Suku Fatulia, Sub-distritu Venilale     Distritu  Baucau.



Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak iha 23 Novembru 2016, iha tuku 08.00 dadeer, lezada loke radio ho lian bo’ot no hasara tuir ema ne’ebé koalia iha radio laran. Tanba ne’e arguidu Faustino Soares Perreira tuku dala 4 iha lezada nia ulun, basa dala 2 iha lezada nia hasan sorin loos no sorin karuk, no arguidu nia liman kona iha lezada nia ibun no rezulta kanek no ran. Arguida Celestina Agrefina Guterres riba lezada ba rai, arguidu Faustino Soares Perreira sama tan lezada nia kabun no silu lezada nia liman ba kotuk.



Prokuradór akuza arguidu noarguida kontra artigu 145 KP kona-ba krime ofensa ba integridade fizika simples ho nia moldura penal too tinan 3 ka multa



Produsaun ba prova

Durante julgamentu, arguidu Faustino Soares Perreira deklara katak antes ne’e arguidu ho lezada iha ona problema kona-ba rai no lor-loron lezada provoka no tolok hela deit arguidu ho nia família. Iha akontesementu ne’e lezada kaer tudik atu sona arguidu tanba ne’e arguidu hadau tudik iha lezada nia liman. Lezada tata arguidu nia liman nune’e arguidu basa dala 2 iha lezada nia hasan.



Arguidu Celestina Agrefina Guterres deklara katak iha akontesementu ne’e arguidu Faustino Soares Perreira ho lezada hadau malu tudik, nune’e arguida ba kore tiha sira nain rua nia liman hodi hasai tudik hosi sira nain rua nia liman. Iha parte seluk lezada konfirma faktus hotu iha akuzasaun.



Testemuña Lizite Lusinda Ximenes nu’udar viziñu depoimenta katak testemuña la iha kuñesementu kona-ba problema ne’e, tanba iha akontesementu ne’e testemuña ba hela eskola.



Testemuña Marito Guterres depoimenta katak iha akontesementu ne’e hare arguidu Faustino Soares Perreira basa dala 1 iha lezada nia hasan no arguida Celestina Agrefina Guterres sama lezada nia kabun. Testemuña hare lezada kaer tudik maibé la hare sira hadau malu tudik.



Alegasaun finál       

Prokuradór konsidera arguidu no arguida provadu komete krime hasoru lezada, mezmu arguidu no arguida nega faktus balun iha akuzasaun, maibé lezada konfirma. Tanba ne’e husu ba tribunál aplika pena tuir konviksaun tribunál nian.



Enkuantu defeza haktuir katak arguidu no arguida deklara deit faktus ne’ebé sira komete, arrepende ona sira nia hahalok no foin primeira-vez mai hatan iha tribunál. Tanba ne’e husu ba tribunál atu fó desizaun ne’ebé justu ba arguidu no arguida.





Desizaun

Tribunál konklui prosesu ne’e no kondena arguidu Faustino Soares Perreira ho pena prizaun fulan 4 suspende ba tinan 1 no arguida Celestina Agrefina Guterres ho pena multa US$22.50 ne’ebé sei selu 0.50 sentavus kada loron durante loron 45. Tribunál mós fiksa pena alternativa durante loron 30 prizaun, wainhira arguida la kumpri pena multa refere.



20.  Krime ofensa ba integridade fizika simples ho natureza violénsia doméstika 

Nú. Prosesu                             : 0092/17. BCBCV

Kompozisaun Tribunál            : Singulár

Juis                                          : Dr. Jose Escurial

Prokurador                              : Dr. Luis H.  Rangel da Cruz

Defeza                                     : Dr. Grigorio de Lima

Tipu pena                                : Pena multa



Iha 18 Abril 2018 Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu leitura sentensa ba krime ofensa ba integridade fizika simples ho natureza violénsia doméstika ne’ebé envolve arguidu RTdCM  hasoru nia feen,  iha Distritu Baucau.



Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak, iha 24 Dezembru 2017, iha tuku 23.00 kalan, arguidu sama lezada nia liman parte loos, basa dala 1 iha lezada nia hasan parte loos, no rasta lezada nia fu’uk hosi kama leten ba rai. Arguidu kontinua tuku dala 1 iha lezada nia reen-toos, lezada halai sai ba liur, arguidu duni-tuir hodi tebe dala 1 iha lezada nia kotuk laran no tuku dala barak iha lezada nia kotuk laran.



Prokuradór akuza arguidu kontra artigu 145 KP kona-ba krime ofensa ba integridade fizika simples ho nia moldura penal too tinan 3 ka multa no konjuga ho artigu 2, 3, 35 no artigu 36 LKVD.



Produsaun ba prova

Durante julgamentu arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arguidu mós deklara katak  nu’udar negosiante nia fa’an ropa no kada fulan ho rendimentu US$100.00 to’o US$300.00. Arguidu deklara katak foin primeira-vez mai hatan iha tribunál, arguidu rasik depoisde akontesementu ne’e lezada ba hela tiha iha uma mahon arguidu mak ba bolu lezada iha uma mahon fila fali ba uma. Arguidu deklara katak arrepende ona  nia  hahalok, no promete sei la baku tan lezada iha futuru. Iha parte seluk lezada konfirma faktus hotu iha akuzasaun, lezada deklara katak depoisde akontesementu lezada ba hela tiha iha uma mahon no arguidu mak bolu fali lezada.



Alegasaun finál

Prokuradór husu ba tribunál atu  aplika pena multa ba arguidu no aplika mós kustu judisiál ba arguidu tanba konsidera arguidu provadu komete krime hasoru lezada bazeia ba konfisaun arguidu nian no deklarasaun lezada nian.



Enkuantu defeza haktuir katak arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arrepende ona nia hahalok, foin primeira-vez mai hatan iha tribunál no arguidu ho inisiativa rasik diak malu ona ho lezada. Tanba ne’e husu ba Tribunál aplika pena ne’ebé adekuadu ba arguidu.



Desizaun

Depoisde avalia faktus provadu sira ne’ebé produz durante julgamentu, Tribunál konklui prosesu ne’e no kondena arguidu ho pena multa US$30.00 ne’ebé sei selu US$1.00 kada loron durante loron 30 no selu kustu judisiál US$10.00. Tribunál mós fiksa pena alternativa durante loron 20 prizaun, wainhira arguidu la kumpri pena multa refere.



21.  Krime ofensa ba integridade fízika simples ho natureza violénsia doméstika 

Nú. Prosesu                             : 0019/17. BCLGA

Kompozisaun Tribunál            : Singulár

Juis                                          : Dr. Hugo da Cruz Pui

Prokuradór                              : Dra. Ivonia M. Guterres

Defeza                                     : Dr. Jose M. Guterres

Tipu pena                                : Pena multa



Iha 18 Abril 2018, Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu leitura sentensa ba krime ofensa ba integridade fizika simples ho natureza violénsia doméstika ne’ebé envolve arguidu JC hasoru nia feen, iha Distritu Baucau.



Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak iha 17 Novembru 2017, iha tuku 08.00 dadeer, arguidu tuku dala 4 iha lezada nia kanuruk no basa dala 2 iha lezada nia hasan parte loos no karuk.



Prokuradór akuza arguidu kontra artigu 145 KP kona-ba krime ofensa ba integridade fizika simples ho nia moldura penal too tinan 3 ka multa no konjuga ho artigu 2, 3, 35 no artigu 36 LKVD.



Produsaun ba prova

Durante julgamentu, arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arguidu mós deklara katak arrepende ona nia hahalok no diak malu ona ho lezada. Iha parte seluk lezada konfirma faktus hotu iha akuzasaun, no lezada mós deklara katak diak malu ona ho arguidu.



Alegasaun finál

Prokuradór konsidera arguidu provadu komete krime hasoru lezada bazeia ba konfisaun arguidu nian no deklarasaun hosi lezada. Tanba ne’e husu ba Tribunál kondena arguidu ho pena prizaun fulan 3 suspende ba tinan 1 fulan 6. Aleinde ne’e, defeza haktuir katak arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun no arrepende ona nia hahalok no diak malu ona ho lezada. Tanba ne`e husu ba tribunál fo pena ne’ebe adekuadu ba arguidu.



Desizaun

Tribunál konklui prosesu ne’e no kondena arguidu ho pena multa US$30.00 ne’ebé sei selu 0.50 sentavus kada loron durante loron 60. Tribunál mós fiksa pena alternativa durante loron 40 prizaun, wainhira arguidu la kumpri pena multa refere.



22.  Krime ofensa ba integridade fizika simples

Nú Prosesu                              : 0028⁄17. BCBCV

Komposizasun Tribunál          : Singulár

Juiz                                          : Dra. Ercilia de Jesus

Prokuradór                              : Dr. Luis H. Rangel da Cruz

Defeza                                     : Dr. Americo Luis Freitas Belo (Advogadu Privado)

Tipu Pena                                : Omologa pedidu dezisténsia keixa

.

Iha 20 Abril 2018, Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu tentativa konsiliasaun ba krime ofensa ba integridade fizika simples ne’ebé envolve arguidu Luis Antonio Correia, Lucio Paul Gama, Rivaldo P. Ximenes no Lino Alberto da Costa Fraga hasoru lezadu Elemozio Freitas iha   Suku Tirilolo, Sub-distritu Baucau Vila, Distritu Baucau.

 

Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak, iha 13 Maiu 2017, iha tuku 20.00 kalan, lezadu ho nia kolega sira fila hosi prosisaun iha vila antiga to’o iha Ospital Referal Baucau nia oin, derepente ema deskuñesidu tuda fatuk ba lezadu ho nia kolega sira. Lezadu ho nia kolega sira tauk no halai fila to’o iha ofisina nia oin no lezadu hare arguidu Lucio Paul Gama hamrik iha estrada klaran kaer ai-ne’ebé uza hodi futu arku nia hodi baku dala barak iha lezadu nia kotuk laran no rezulta lezadu monu ba rai. Arguidu Luis Antonio Correia tuku dala 1 iha lezadu nia matan fukun, no arguidu Rivaldo P. Ximenes tebe dala 1 iha lezadu nia kotuk laran no arguidu Lino Alberto da Costa Fraga tebe dala 1 iha lezadu nia kotuk laran. Kazu ne’e akontese tanba arguidu sira kuñese sala lezadu.



Prokuradór akuza arguidu sira kontra artigu 145 KP kona-ba krime ofensa ba integridade fizika simples ho moldura penal too tinan 3 ka multa.



Prodúsaun ba prova

Bazeia ba artigu 262 Kódigu Prosesu Penál kona-ba tentativa ba konsiliasaun antes tama ba julgamentu prodúsaun ba prova, juis husu atu halo tentativa konsiliasaun ba arguidu sira no lezada.



Iha prosesu konsiliasaun ne’e, arguidu sira husu deskulpa ba lezadu tanba arguidu sira ho lezadu bairu ida deit, arguidu sira deklara katak arrepende ona sira nia hahalok no promete sei la komete tan krime hanesan iha futuru. Tanba ne’e lezadu husu ba tribunál atu dezisté ninia-keixa hasoru arguidu sira.



Alegasaun finál

Prokuradór no defeza apresia akordu dame ne’ebé parte rua deside ona no husu ba tribunál atu omologa prosesu ne’e.



Desizaun

Bazeia ba pedidu dezisténsia hosi lezadu no akordu dame hosi parte sira, tribunál konklui prosesu ne’e no omologa akordu entre parte sira.



23.  Krime ofensa ba integridade fízika simples



Nú Prosesu                              : 0058⁄17. LSIC

Komposizasun Tribunál          : Singulár

Juiz                                          : Dr. Hogo da Cruz Pui

Ministerio Públiku                   : Dr. Luis H. Rangel da Cruz

Defeza                                     : Dr. Grigorio de Lima

Tipu pena                                : Omologa pedidu dezisténsia keixa

.

Iha 23 Abril 2018, Tribunál Distritál Baucau prezide prosesu tentativa konsiliasaun ba krime ofensa ba integridade fizika simples ne’ebé envolve arguidu Aleixo do Santos hasoru ninia banin mane (Francisco Alves), iha Suku Soru, Sub-distritu Lospalos , Distritu  Lautem.

 

Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak iha 31 Dezembru 2017, iha tuku 12.00 meudia, iha Chaiwaca, lezadu hamos hela nia to’os hafoin rona arguidu ho lezada diskute malu kona ba labarik. Nune’e lezadu mós hakat ba koalia ba arguidu ho nia feen katak “tanba sa mak imi rua istori malu kona-ba labarik ne’e? Imi nain-rua nia kazu iha ona tribunál husik ba tribunál rezolve tiha lai mak ita ko’alia  tan kona ba labarik.”  Arguidu la simu lezadu nia liafuan no ho hirus hakbesik ba lezadu dudu aperta lezadu ba parede no  rezulta lezadu sofre kanek iha ulun no ran.



Prokuradór akuza arguidu kontra artigu 145 KP kona-ba krime ofensa ba integridade fizika simples ho moldura penal too tinan 3 ka multa.



Prodúsaun ba prova

Bazeia ba artigu 262 Kódigu Prosesu Penál kona-ba tentativa ba konsiliasaun, tanba ne’e antes tama ba julgamentu prodúsaun ba provas, juis husu atu halo tentativa konsiliasaun ba arguidu no lezadu.



Iha prosesu konsilisaun ne’e, arguidu husu deskulpa ba lezadu tanba lezadu nu’udar arguidu   nia banin rasik. Arguidu deklara katak arrepende ona nia hahalok no promete sei la komete tan krime hasoru nia banin ka ema seluk. Tanba ne’e lezadu husu ba tribunál atu dezisté ninia-keixa hasoru arguidu.



Alegasaun finál

Prokuradór no Defeza apresia akordu dame ne’ebé parte rua deside ona no husu ba tribunál atu omologa prosesu ne’e.



Desizaun

Bazeia ba pedidu dezisténsia hosi lezadu no akordu dame hosi parte sira, tribunál konklui prosesu ne’e no omologa akordu ne’e.



24.  Krime maus tratus ba menór

Nú. Prosesu                             : 0007⁄17. BCBMS

Kompozisaun Tribunál            : Kolektivu

Juis                                          : Dr. Jose Escurial

: Dra. Ersilia De Jesus

                                                : Dr.  Jose Goncalves

Prokuradór                              : Dr. Luis H. Rangel da Ruz

Defeza                                     : Dr. Americo Luis Freitas Belo ( Advogado Privado )

Tipu pena                                : Pena prizaun tinan 2 suspende ba tinan 2



Iha 24 Abril 2018, Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu leitura sentensa ba krime maus tratus ba menór ne’ebé envolve arguidu AS hasoru nia oan feto, iha Distritu Baucau.



Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak iha 27 Agostu 2017, iha tuku 08.00 dadeer, arguidu kaer ai-tasi maran ida hodi baku lezada nia kotuk laran to’o ai fatin mosu iha lezada nia kotuk laran, baku dala 2 iha lezada nia kidan no rezulta lezada monu ba rai no lezada hamrik halai, maibé arguidu duni-tuir  lezada no baku tan dala 1 iha lezada nia kotuk laran.



Antes ne’e, iha tinan 2015, arguidu uja  ai-maran  baku  dala 5  iha lezada nia kotuk laran  no rezulta lezada sofre moras no bubu.



Prokuradór akuza arguidu kontra artigu 155 KP kona-ba krime maus tratus ba menór no konjuga ho artigu 2, 3, 35 no artigu 36  LKVD.



Produsaun ba prova

Durante julgamentu, arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arguidu mós deklara katak foin primeira-vez mai hatan iha tribunál no arrepende ona nia hahalok. Iha parte seluk lezada kontinua konfirma faktus hotu iha akuzasaun, lezada mós deklara katak diak malu ona ho arguidu, lezada  ba eskola iha Ensino Bazico Laga no arguidu mak sustenta.



Alegasaun finál

Prokuradór konsidera arguidu provadu komete krime hasoru lezada bazeia ba konfisaun arguidu nian no deklarasaun lezada nian. Tanba ne’e husu ba tribunál aplika pena prizaun tinan 2 suspende ba tinan 2.  Defeza haktuir katak arguidu konfesa, arrepende ona nia hahalok no foin primeira-vez mai hatan iha tribunál. Tanba ne’e husu ba tribunál atu kondena arguidu ho pena ne’ebé adekuadu.



Desizaun

Depoisde avalia faktus provadu sira ne’ebé produs durante julgamentu, tribunál konklui prosesu ne’e no kondena arguidu ho pena  prizaun tinan 2 suspende ba tinan 2.



25.  Krime ofensa ba integridade fízika simples naturesa violensia domestika

Nú Prosesu                                          : 0093∕117.BCSIC

Kompozisaun Tribunl              : Singulár

Juis                                                      : Dr. Jose Quintão

Prokuradór                                          : Dr. Luis H. Rangel da Cruz

Defeza                                                : Dr. Sidonio M. Sarmento

Tipu pena                                            : Pena multa



Iha 24 Abril 2018, Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu leitura sentensa ba krime ofensa ba integridade fízika simples ne’ebé envolve arguidu AdCF hasoru nia feen, iha Distritu Baucau.



Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak iha 25 Dezembru 2017 iha tuku 08.00 dadeer, arguidu tebe dala 1 iha lezada nia iha hasan parte loos  no rezulta  lezada monu ba rai. Arguidu kontinua tuku dala 1 iha lezada nia ibun kulit no rezulta bubu, kanek no ran sai.



Prokuradór akuza arguidu kontra artigu 145 KP kona-ba krime ofensa ba integridade fízika simples konjuga ho artigu 2, 3, 35 no artigu 36 LKVD.



Produsaun ba prova

Durante julgamentu, arguidu deklara katak basa dala 1 iha lezada nia hasan no la tebe no la tuku lezada nia ibun kulit. Arguidu mós deklara katak foin primeira-vez mai hatan iha tribunál, arrepende ona nia hahalok no diak malu ona ho lezada. Iha parte seluk lezada konfirma faktus hotu iha akuzasaun, no lezada mós deklara katak diak malu ona ho arguidu.



Alegasaun finál

Prokuradór mantein ninia akuzasaun, mezmu arguidu nega faktus balun, maibé lezada kontinua konfirma faktus hirak-ne’e. Atu evita arguidu repete tan hahalok hanesan iha futuru, husu ba tribunál aplika pena prizaun ho ezekusaun suspensaun.



Enkuantu Defeza haktuir katak katak arguidu konfesa, arrepende ona nia hahalok, foin primeira-vez mai hatan iha tribunál no diak malu ona ho lezada. Tanba ne’e husu ba tribunál fo pena ne’ebé kmaan  ba arguidu.



Desizaun

Tribunál konklui prosesu ne’e no kondena arguidu ho pena multa US$22.50 ne’ebé sei selu 0.50 sentavus kada loron durante loron 45. Tribunál mós fiksa pena alternativa durante loron 20 prizaun, wainhira arguidu la kumpri pena multa refere.



26.  Krime ofensa ba integridade fízika simples ho natureza violénsia doméstika 

Nú. Prosesu                             : 0009/18. BCBCV

Kompozisaun Tribunál            : Singulár

Juis                                          : Dr. Jose Quintão

Prokuradór                              : Dr. Luis H. Rangel da Cruz

Defeza                                     : Dr. Antonio Fernades

Tipu pena                                : Pena multa



Iha 25 Abril 2018, Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu leitura sentensa ba krime ofensa ba integridade fizika simples ho natureza violénsia doméstika ne’ebé envolve arguidu JdC   hasoru nia feen, iha Distritu Baucau.



Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak iha 10 Janeiru 2018, iha tuku 11.00 meudia, arguidu tuku dala 2 iha lezada nia ulun, rasta lezada nia fu’uk ba mai no tuku dala 2 iha lezada nia ibun.



Produsaun ba prova

Durante julgamentu, arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arguidu mós deklara katak foin primeira-vez mai hatan iha tribunal no diak malu ona ho lezada. Iha parte seluk lezada konfirma faktus hotu iha akuzasaun no deklara katak diak malu ona ho arguidu.



Alegasaun finál

Prokuradór haktuir katak arguidu provadu komete krime hasoru lezada. Atu evita arguidu repete tan hahalok hanesan iha futuru, husu ba tribunál kondena arguidu pena prizaun fulan  3 suspende ba tinan 1.



Defeza haktuir katak arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arrepende ona nia hahalok no foin primeira-vez mai hatan iha Tribunál. Tanba ne’e husu ba tribunal atu kondena arguidu ho pena ne’ebé justu.



Desizaun

Tribunál konklui prosesu ne’e no kondena arguidu ho pena multa US$22.50 ne’ebé sei selu 0.50 sentavus kada loron durante loron 45. Tribunál mós fiksa pena alternativa durante loron 20 prizaun, wainhira arguidu la kumpri pena refere.



27.  Krime ofensa ba integridade fízika simples ho natureza violénsia doméstika 

Nú. Prosesu                             : 0095/17. BCBCV

Kompozisaun Tribunál            : Singulár

Juis                                          : Dr. Jose Escurial

Prokuradór                              : Dr. Luis H. Rangel da Cruz

Defeza                                     : Dr. Americo Luis Freitas Belo (Advogado Privadu)

Tipu pena                                : Pena multa



Iha 25 Abril 2018, Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu leitura sentensa ba krime ofensa ba integridade fizika simples ho natureza violénsia doméstika ne’ebé envolve arguidu Francisco Pinto hasoru  nia  feen, iha Distritu  Baucau.



Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak iha 10 Outobru 2017, iha tuku 14.00 lokraik, arguidu dulas lezada nia liman no rezulta lezada sofre moras no bubu iha lezada nia liman.



Prokuradór akuza arguidu kontra artigu 145 KP kona-ba krime ofensa ba integridade fizika simples ho nia moldura penal too tinan 3 ka multa no konjuga ho artigu 2, 3, 35 no artigu 36  LKVD.



Produsaun ba prova

Durante julgamentu, arguidu deklara katak iha akontesementu ne’e arguidu ho lezada diskuti malu kona-ba atu ba toba iha arguidu nia maun nia uma, nune’e lezada aperta arguidu nia kakorok tanba ne’e mak arguidu dudu ses tiha lezada nia liman no la dulas lezada nia liman. Arguidu nu’udar negosiante ki’ik ho rendimentu kada fulan US$60.00. Iha parte seluk lezada kontinua konfirma faktus hotu iha akuzasaun.



Alegasaun finál

Prokuradór haktuir katak mantein akuzasaun, mezmu arguidu nega faktus sira balun, maibé lezada kontinua konfirma faktus sira iha akuzasaun. Tanba ne’e husu ba tribunál aplika pena multa ba arguidu.



Enkuantu defeza haktuir katak arguidu deklara deit faktus ne’ebé nia komete, tanba ne’e husu ba Tribunál fo pena admoestasaun ba arguidu.



Desizaun

Tribunál konklui prosesu ne’e no kondena arguidu ho pena multa US$30.00 ne’ebé sei selu US$ 1.00 kada loron durante loron 30 no selu kustu judiasiál. Tribunál mós fiksa pena alternativa durante loron 20 prizaun, wainhira arguidu la kumpri pena multa refere.



28.  Krime ofensa ba integridade fizíka simples ho natureza violénsia doméstika

Nú. Prosesu                             : 0001/17. BCQCL

Kompozisaun Tribunál            : Singulár

Juis                                          : Dr. Jose Escurial

Prokuradór                              : Dr. Gustavo Agostu M da Silva

Defeza                                     : Dr. Cristovao Nuno Ximenes

Tipu pena                                : Pena multa



Iha 25 Abril 2018, Tribunál Distritál Baucau, prezide julgamentu leitura sentensa ba krime ofensa ba integridade fizíka simples ho natureza violénsia doméstika ne’ebé envolve arguidu AX  hasoru nia  feen, iha Distritu Baucau.





Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak iha  7 Janeiru 2017,  iha tuku 19.00 kalan, arguidu lori fatuk tuda dala 1 iha lezada nia ulun no rezulta lezada sofre kanek no ran iha lezada nia ulun.



Prokuradór akuza arguidu kontra artigu 145 KP kona-ba krime ofensa ba integridade fizika simples ho nia moldura penal too tinan 3 ka multa no konjuga ho artigu 2, 3, 35 no artigu 36  LKVD.



Produsaun ba prova

Durante julgamentu arguidu konfesa fakus hotu iha akuzasaun, arguidu mós deklara katak arrepende ona nia hahalok no diak malu ona ho lezada. Iha parte seluk lezada kofirma faktus hotu iha akuzasaun, lezada mós deklara katak diak malu ona ho arguidu.



Alegasaun finál

Prokuradór konsidera arguidu provadu komete krime hasoru lezada bazeia ba konfisaun arguidu nian no deklarasaun hosi lezada. Tanba ne’ e husu ba tribunál atu kondena arguidu tuir konviksaun tribunál nian. Defeza haktuir katak arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arrepende ona nia hahalok no diak malu ona ho lezada. Tanba ne’e husu ba tribunál atu kondena arguidu ho pena ne’ebé adekuadu.



Desizaun

Depoisde avalia faktus provadu sira ne’ebé produs durante julgamentu, tribunál konklui prosesu ne’e no kondena  arguidu   ho pena  prizaun fulan 3 suspende ba tinan 1.



29.  Krime violasaun seksuál   

Nú. Prosesu                             : 0001/16. VQSIC

Kompozisaun Tribunál            : Kolektivu

Juis                                          : Dr.  Afonso Carmona

                                                : Dr. Jose Goncalves

                                                : Dr. Hugo da Cruz Pui

Prokuradór                              : Dr. Domingos Goveia Barreto 

Defeza                                     : Dr. Grigorio de Lima

Tipu pena                                : Pena prizaun tinan 20



Iha 25 Abril 2018 Tribunál Distrital Baucau prezide julgamentu leitura akordaun ba krime violasaun seksuál ne’ebé envolve arguidu  MdAPK hasoru nia oan feto, iha  Distritu Viqueque.



Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak iha 6 Janeiru 2016, iha tuku 13.00 meudia, lezada prepara atu fila fali ba inan hakiak nia uma, derepente arguidu taka odamatan oin, hakuak lezada hosi kotuk no kous ba kuartu laran obriga ho forsa hasai lezada nia roupa no halo relasaun seksuál ho lezada. Wainhira arguidu atu halo relasaun seksuál ho lezada arguidu sempre tara korente arte marsial (kera sakti) nian ba lezada, nune’e halo lezada bilan tiha.



Iha 25 Dezembru 2015 iha tuku 22.00 kalan, wainhira lezada toba hela iha kuartu laran arguidu ho kondisaun molik ba tan lezada ne’ebé toba hela iha kuartu laran no ho obriga halo relasaun seksuál ho lezada.



Antes ne’e iha 23 Dezembru 2015 dadeer, arguidu telefone lezada nia inan hakiak ne’ebé nu’udar lezada nia profesora[2] atu haruka lezada ba arguidu nia uma hodi ajuda kuda batar. iha kalan antes atu toba arguidu tara tiha korente arte marsial (kera sakti) nian ba lezada nia kakorok. Lezada tama ba kuartu laran no toba, arguidu tama tuir lezada iha kuartu laran, kaer lezada nia liman rua ho forsa no obriga kolu lezada nia kalsa no hodi ain rua habit lezada nia ain-tuur no halo relasaun seksuál ho lezada.



Prokuradór akuza arguidu kontra artigu 172 KP kona-ba krime violasaun seksuál no konjuga ho artigu 173 alinea (a) KP kona-ba agravasaun konjuga ho artigu 2, 3, 35  LKVD.



Produsaun ba prova

Durante julgamentu arguidu deklara katak iha 22 no 23 Dezembru 2015, arguidu telefone lezada nia inan hakiak hodi fo hatene lezada atu ba kuda batar. Iha 23 Dezembru 2015 lezada ba duni arguidu nia uma no kontinua ba kuda batar no fila ba uma iha tuku 11.00  kalan. Arguidu hatutan katak lezada nia fuan moras ne’e mak arguidu tara korente (kera sakti) nian ba lezada nia kakorok hodi kura moras fuan.  Arguidu mós deklara katak halo duni relasaun seksuál ho lezada maibé ho lezada nia konsetimentu no halo hotu tiha relasaun seksuál arguidu sempre fó osan ba lezada. Iha 15 Janeiru 2015 lezada hasoru arguidu iha Beloi lezada husu osan ba arguidu, maibé arguidu la fo, nune’e lezada ba hato’o keixa.



Iha parte seluk lezada kontinua konfirma faktus hotu iha akuzasaun, lezada mós deklara katak arguidu fó duni osan ba lezada hodi selu lezada nia farda.



Alegasaun finál

Prokuradór konsidera arguidu provadu komete krime hasoru lezada bazeia ba konfisaun parsial hosi arguidu no konfirmasaun lezada nian. Prokuradór mós haktuir katak tuir loloos arguidu mak proteze lezada hosi hahalok sira hanesan ne’e, maibé pela-kontrariu arguidu mak viola fali lezada. Tanba ne’e husu ba Tribunál aplika pena unika  tinan 20  iha prizaun ba arguidu.



Iha parte seluk defeza haktuir katak arguidu komete duni krime violasaun seksuál hasoru nia oan rasik. Tanba ne’e husu ba tribunál atu kondena arguidu tuir konviksaun tribunál nian.



Desizaun

Depoisde avalia faktus provadu sira ne’ebé produs durante julgamentu, tribunál konsidera arguidu provadu komete krime violasaun seksuál hasoru nia oan rasik, no tribunál konklui prosesu ne’e no kondena  arguidu  ho pena  unika tinan 20 iha prizaun.



30.  Krime maus tratus ba kónjuje

Nú. Prosesu                             : 0004∕15.BCLLB

Kompozisaun Tribunál            : Kolektivu

Juis                                          : Dr. Hugo Da Cruz Pui

                                            : Dr. Antonio Fonseca

                                          : Dr. Jose Quintão

Prokuradór                              : Dr. Luis H. Rangel da Cruz

Defeza                                     : Dr. Jose M. Guterres

Tipu pena                                : Pena prizaun tinan 2 suspende ba tinan 2



Iha 26 Abril 2018, Tribunál Distritál Baucau prezide julgamentu leitura akordaun ba krime maus tratus ba kónjuje ne’ebé envolve arguidu JM hasoru nia feen, iha Distritu Baucau.



Akuzasaun Prokuradór

Prokuradór akuza katak iha  20 Outubru 2015, iha tuku 16.30 lokraik,  arguidu  basa dala 2  iha lezada nia hasan parte loos, tuku dala 1 iha lezada nia kabaas parte loos no tebe dala 1  iha lezada nia kabaas parte loos.



Antes ne’e iha tinan 2014, iha tuku 20.00 kalan, arguidu tuku dala 3 iha lezada nia kotuk laran   no tuku dala 1  iha lezada nia ulun  no rakut lezada nia fu’uk dada ba mai.



Prokuradór akuza arguidu kontra artigu 154 Kódigu Penál kona-ba krime maus tratus ba kónjuje konjuga ho artigu 2, 3, 35 no artigu 36 LKVD.



Produsaun ba prova

Durante julgamentu arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arguidu deklara katak arrepende ona nia halaok. Arguidu hatutan katak bainhira lezada fila hosi xefe suku nia fatin arguidu diak malu fali ho lezada, no foin primeira-ves mai hatan iha tribunál. Iha parte seluk lezada konfirma faktus hotu iha akuzasaun, lezada mós deklara katak diak malu ona ho arguidu.



Alegasaun finál

Prokuradór konsidera arguidu provadu komete krime hasoru lezada bazeia ba konfisaun arguidu nian no deklarasaun lezada nian. Tanba ne’e husu ba tribunál aplika pena prizaun tinan 2  suspende ba tinan 2.



Enkuantu Defeza haktuir katak arguidu konfesa faktus hotu iha akuzasaun, arrepende ona nia hahalok, diak malu ona ho lezada no foin primeira-vez mai hatan iha tribunál. Tanba ne’e husu ba Tribunál atu kondena arguidu ho pena ne’ebé adekuadu.



Desizaun

Depoisde avalia faktus provadu sira ne’ebé produs durante julgamentu, tribunál konklui prosesu ne’e no kondena arguidu ho pena prizaun tinan 2 suspende ba tinan 2.



No comments: