24 May 2012

JSMP: Ministériu Públiku kondena arguidu ba kazu violasaun seksuál ba menor tinan 15 iha prizaun

Komunikadu Imprensa

Periódu : Maiu 2012

Edisaun : 23 Maiu 2012

Ministériu Públiku kondena arguidu ba kazu violasaun seksuál ba menor tinan 15 iha prizaun

Iha loron 09 Maiu 2012, Tribunál Distritál Suai hala’ó audiénsia julgamentu ba kazu abuzu seksuál ba minoridade ne’ebé rejista ho Nú. Prosesu 30/PEN/2012/TDS. Arguidu ba kazu ne’e ho inisiál VdS hasoru vítima BA. Kazu ne’e akontese iha loron 15 Juñu 2011, iha Aldeia Mau Lau, Suco Mau Nuno, Distritu Ainaro.

Prosesu julgamentu hala’ó ho kompozisaun Juízes kolektivu ne’ebé kompostu husi Juíz Dr. Costançio Barros Basmery nu’udar prezidénte, akompañadu husi Dr. Âlvaro Maria Freitas no Dra. Florençia Freitas. Iha parte seluk, Ministériu Públiku reprezenta husi Dr. António Tavares da Silva no arguidu hetan defeza husi Dr. João Henrique de Carvalho husi Eskritóriu Defensória Públiku.

Diretóra interina Flora Soriano Menezes, haktuir katak aktu krime ne’ebé komete husi arguidu hasoru vítima, nu’udar krime violasaun seksuál, tanbá ne’e husu ba tribunál kompetente hodi hamonu pena ne’ebé justu ba gravidade krime ne’ebé arguidu komete atu nune’é bele proteze vítima husi kualker violénsia ne’ebé afeita ba sira nia futuru.

Bázeia ba akuzasaun Ministériu Públiku (MP) haktuir katak iha loron 15 Juñu 2011, arguidu nia feen ba Ainaro no toba iha ne’ebá. Iha uma hela mesak arguidu ho vítima, bainhira vítima toba iha kuartu laran, derepenti arguidu tama tan vítima hodi dehan “hakilar agora hau oho tiha o”, rona liafuan ne’e, vítima mós tauk, nune’é arguidu hasai nia roupa no kolu sai vítima nia roupa hodi halo relasaun seksuál ho vítima.

Depois de halo relasaun seksuál arguidu ameasa vítima “ atu lalika hateten sai ba vítima nia inan no ema seluk”. Aleinde ne`e iha akuzasaun hateten mós katak arguidu sempre ameasa vítima hodi halo relasaun seksuál bainhira laiha ema iha uma.

Relasiona ho faktus akontesimentu hirak ne’e, Ministériu Públiku (MP) akuza arguidu nu’udar autór material ba krime abuzu seksuál ba menor ho artigu 177.2 Kódigu Penál (KP) konjugadu ho artigu 182.1 alinea (d) Kódigu Penál Timór Léste.

Tuir JSMP ninia observasaun nota katak arguidu rekuñese ba nia hahalok no faktu hirak ne’ebé haktuir iha akuzasaun laran. Maibé arguidu deklara katak relasaun seksuál entre arguidu ho vitima la’os obrigatóriamente no ameasa. Iha fatin seluk, arguidu deklara liu tan katak arepende ba ninia hahalok ne’ebé halo hasoru vítima no promete katak sei la halo tan iha tempu oin mai.

Mesmu nune’é, vítima deklara ba tribunál hodi kontinua reforsa faktus akontesimentu sira ne’ebé hakerek iha akuzasaun laran. Vítima deklara ba tribunál katak vítima rezeita ba hahalok arguidu nian, maibé arguidu nafatin ameasa hanesan haktuir ona iha akuzasaun laran. Hatutan liu katak depois de halo hotu tiha relasaun seksuál arguidu nafatin ameasa dehan “labele dehan sai ba ema sé lae arguidu sei fó aki ben ba vítima hemu hodi mate tiha”.

Iha alegasaun finál, Minisériu Públiku (MP) husu ba tribunál atu kondena arguidu ho pena tinan 15 iha prizaun. Pozisaun Ministériu Públiku bázeia ba deklarasaun husi arguidu, vítima no liga ba akuzasaun tuir artigu 177.2 konjugadu ho artigu 182.1 alinea (d) Kódigu Penál (KP) Timór Léste.

Entertantu, parte defeza solisita ba tribunál katak atu aplika pena ne’ebé mak kma’an ba arguidu ho razaun tanbá arguidu hatudu arependimentu ba nia hahalok no foin primeíra ves mai hatan iha tribunál. Iha parte seluk, defeza hatutan katak arguidu nu’udar xefe ba família hodi hatutan vida moris família nian.

Relasiona ho faktu no karakter kazu ne’ebé akontese hasoru vítima ho idade menoridade, tanbá ne’e JSMP husu ba tribunál atu konsidera faktu hirak ne’e no kondena arguidu tuir krime ne`ebé mak nia komete hodi fo justisa ne’ebé justu ba vítima no família vítima atu nune’é bele hametin justisa ba ema hotu ne’ebé sente prekoupadu ba krime ne’ebé arguidu komete.

Leitura akórdaun ba kazu ne’e, sei hala’ó fila fali iha loron 15 Maiu 2012, iha oras tuku 09.00

No comments: