21 February 2010

SUPORTA PROSESU FOTI DADUS KONA BA RAI IHA DILI DNTPSC ESTABELESE GRUPU SERVISU FASILITA MEDIASAUN

KOMUNIKASAUN BA IMPRESA 11 Febreiru 2010 SUPORTA PROSESU FOTI DADUS KONA BA RAI IHA DILI DNTPSC ESTABELESE GRUPU SERVISU FASILITA MEDIASAUN - Iha loron 11 Janeiru 2010, Direcção Nacional de Terras, Propriedades e Serviços Cadastrais (DNTPSC) hamutuk ho projetu Ita Nia Rai ne’ebe hetan suporta husi USAID, estabelese Grupu Servisu no mekanismu fasilita mediasaun hodi suporta rezolusaun ba disputa rai nebe karik mosu iha prosesu foti dadus rai nian iha Dili.  Sr. Antonio Verdial de Sousa, Director DNPTSC hateten katak “objetivu husi estabelesementu grupu servisu ne’e mak atu tulun reforsa informasaun kona ba prosesu foti dadus rai nian; tulun prevene konflitu no fasilita resolusaun ba disputa rai entre komunidade iha Dili”.   

Grupu servisu ne’e kompostu husi DNTPSC, MSS, ARD, UNDP no IOM.  Oragaun hirak ne’e involve an kleur ona iha servisu perevensaun konflitu no hametin dame durante krize politika 2006/2008.  Tan ne’e parseiru sira ne’e iha esperensia no kuinesementu klean kona ba oin sa fasilita mediasaun ba resolusaun disputa rai iha komunidade.

Kna’ar organizasaun membru grupu servisu nian mak hanesan tuir mai ne’e:

DNTPSC mak orgaun ida husi Ministeriu da Justisa nebe iha responsabilidade hodi dezenvolve Kadastro Nacional Rai nian tuir Lei organika no. 12/2008 no Despacho Ministerial 229/2009 Kona ba Kadastro Nacional.

Ministeriu Solidaridade Social (MSS) mak orgaun Governu Timor Leste nian nebe iha mandato hodi dezenvolve politika no prosedementu hodi fo suporta social nian iha Timor Leste.  MSS mos mak lidera implementasaun Estrategia Rekoperasaun Nacional Hamutuk Hari’i Futuru no fasilita reintegrasaun IDP husi kampu deslokadus ba hela fatin ka uma transitoriu nian.  Iha prosesu ne’e nota katak disputa kona ba rai hetan numeru nebe signifikante maibe konsege resolve ho diak.

 ARD Inc mak responsabiliza ba managementu Programa Hametin Direitu ba Rai (Ita Nia Rai) liu husi servisu hamutuk ho DNTPSC hodi estabelese Kadastro Nacional Rai nian.

UNDP no IOM mak orgaun internacional nebe dezenvolve programa hodi supporta MSS nia papel xave hodi lidera implementasaun Estrategia Rekoperasaun Nacional.  Organizasaun rua ne’e iha equipa (team) no staff nebe kontinua halao servisu ne’e iha Dili hodi resolve konflitu iha komunidade.

Grupu servisu ne’e hahu halo diskusaun hodi explora ideia no dezenvolve prosedimentus hodi fasilita mediasaun no rezolusaun ba disputa rai nebe mosu durante prosesu foti dadus kona ba rai iha Dili.  Grupu servisu ne’e mos sei servisu hamutuk ho autoridade komunitariu sira hodi halo kordenasaun kona ba oin sa bele suporta prosesu kritiku hodi hametin direitu ba rai nebe Direcção Nacional de Terras, Propriedades e Serviços Cadastrais (DNTPSC) no Programa Ita Nia Rai halao dadaun iha Dili.

Projetu Ita-Nia Rai ho durasaun tinan Lima (2007 – 2012) hetan fundus husi Governu Amerikano liu hosi USAID hodi tulun Governu Timor Leste atu asegura direitu ba rai no propriedade iha Timor Leste.  Servisu hamutuk ho DNTPSC (Ministerio da Justiça), programa ida ne'e atu fó asistensia téknika no suporta regulamentu ba dezenvolvimento sustentavel no transparante ba sistema administrasaun rai iha Timor-Leste.  Dadaun ne’e prosesu foi dadus kona ba rai halao ona  iha Capital Distritu Aileu, Baucau, Bobonaro, Liquiçá, Manatuto, Oecusse, Dili no la kleur tan sei habelar ba Capital Distritu Lautém no Covalima.

HAMETIN DIREITU BA PROPRIEDADE IHA TIMOR-LESTE

Balide, Dili, Timor-Leste

Hodi hetan informasaun liu tan, bele kontaktu:

Jose Caetano Guterres            TEL: +670 730 4325      Email: jcaetano@sprtl.tl /info@sprtl.tl

No comments: